زمان مطالعه12 دقیقه
می پسنـدم1
اندازه متن12
نژاد بردر کالی برای کنترل گوسفندها تو کشور های اسکاتلند و انگلیس استفاده می شد. نژاد سگ بردر کالی با انرژی و قوی و نیروی کار عالی هستن؛ همین ویژگی ها اونارو به یه سگ گله فوق العاده تبدیل کرده.
از نژاد سگ بردر کالی هنوز هم به عنوان سگ گله در مزارع و مراتع دامداری تو سراسر جهان استفاده میشه.
سگ های نژاد بردر کالی بسیار آموزش پذیر و باهوشن و تو انجام کار های ورزشی مختلف مثل پرتاب توپ، ردیابی، حرف شنوی یا اطاعت و مسابقات پرتاب دیسک هم عالی عمل میکنن. اونا میتونن همراه فوق العاده ای برای خانواده ها باشن، به شرطی که تمرینات فیزیکی و ذهنی زیادی (خیلی زیاد!) داشته باشن. اگه یه سگ دوست داشتنی و باهوش می خواین که شما رو فعال نگه داره، این نژاد برای شما مناسبه!
اگه جنبه تاریکی از نظر انرژی در سگ های این نژاد وجود داشته باشه، زمانی آشکار میشه که اون به خانواده ای وارد بشه که درکش نکنن.
این سگ راحت طلب و تنبل نیست. علاقه ای به نوازش نداره و بیشتر دوست داره انرژیشو تخلیه کنه. همراهی با این نژاد برای سرپرست یا خانواده‌ای که میخاد یه حیوون خونگی آروم داشته باشه، خسته‌کننده و حتی آزاردهندس. چون این نژاد ذاتا سگ گله ست؛ پس اون باید وظیفه ای داشته باشه، چه گله داری باشه چه رقابت ورزشی با سگ های دیگه.
یه پیاده‌روی سریع یا یه بازی “رفتن و آوردن” (مثلا توپی رو پرتاب کنیم تا سگ بره اونو بیاره)، بصورت روزانه، فعالیت کافی ای برای این نژاد نیستش.
هوش و ذکاوت اون باعث میشه که به راحتی آموزش ببینه و یاد بگیره. توانایی عجیبی تو این داره که قبل از اینکه ازش چیزی بخواین، خودش متوجه اون موضوع بشه. اگه اون از دوران توله‌گی به خوبی اجتماعی شده و آموزش دیده باشه، میتونه تقریباً با هر موقعیتی سازگار باشه. (به شرطی که فعالیت ذهنی و جسمی مورد نیازش رو فراهم کنید)
اجداد نژاد بردر کالی از زمانی که انسان ها تو بریتانیای کنونی برای اولین بار شروع به استفاده از سگ برای کارهایی مثل نگهبانی و گله داری کردن، وجود داشتن. تو کشورهای اسکاتلند و انگلستان، سگ گله به یکی از با ارزش ترین دارایی های یه چوپان تبدیل شده بود. نژاد سگ بردر کالی هم برای همین منظور پرورش داده شد.
نوع و نژاد اون بسته به زمین یا کار مورد نیاز تو هر منطقه متفاوت بودن. این سگ‌های گله با مناطق خاص خود مرتبط شدن و در نهایت به نام های Welsh Sheepdogs (سگ های گله ولزی)، Northern Sheepdogs (سگ های گله شمالی)، Highland Collies (کالی های کوهستانی) و Scotch Collies (کالی های اسکاتلندی) شناخته شدن.
نام Border Collie منعکس کننده میراث نیمه اسکاتلندی اونه: کلمه collie که به سگ گله اشاره داره از گویش اسکاتلندی گرفته شده.
در سال ۱۸۶۰ میلادی، سگ های گله اسکاتلندی در دومین نمایشگاه سگ هایی که تا اون تایم تو انگلستان برگزار شده بود، به نمایش گذاشته شدن. مدت کوتاهی بعد از اون، در سفری به منطقه Balmoral، ملکه ویکتوریا یکی از سگا رو دید و از علاقه مندان به این نژاد شد.
بردر کالی توسط باشگاه آمریکایی سگ ها در ۱ اکتبر ۱۹۹۵ میلادی به رسمیت شناخته شد.
قد نرها ۴۸ تا ۵۵ سانتی متر و وزن اونا ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم هستش.
قد ماده ها ۴۵ تا ۵۳ سانتی متر و وزن اونا ۱۳ تا ۱۸ کیلوگرمه.
اگه به زبون خیلی ساده بخوایم بگیم، نژاد بردر کالی مثل یه موتوره. شخصیتش بطور مشخص هوشیار، پرانرژی، سخت کوش و باهوشه. اون به سرعت یاد میگیره؛ اونقدر سریع که گاهی اوقات دشواره که اونو به چالش بکشین.
این نژاد دوست داره که پر مشغله باشه (از لحاظ کاری). در واقع همونطور که گفتیم اون باید سرش شلوغ باشه وگرنه حوصلش سر میره و این میتونه منجر به رفتارای آزاردهنده ای مثل پارس کردن، کندن زمین یا تعقیب ماشین ها بشه. اسن سگ از اون مدل سگ ها نیست که آروم جلوی ایوون دراز بکشه درحالیکه شما یه لیوان لیموناد مینوشین؛ اون تو تایمای انجام فعالیته که رشد میکنه و به اصطلاح خودمون جون میگیره. به یاد داشته باشین که اون برای دویدن و کار کردن فول تایم برای گله‌داری گوسفند تربیت شده بود.
نژاد بردر کالی همچنین به دلیل حساسیت بالایی که نسبت به نشانه های کنترل کننده خودش داره، از سوت گرفته تا علامت دست و بالا انداختن ابروها، شهرت داره.
البته، نژاد بردر کالی کامل و بی نقص نیست. اون میتونه قوی و مستقل باشه و از طرفی پافشاریش برای گله داری میتونه اونو به انجام کارای بیهوده و اشتباه هدایت کنه.
در صورتیکه به عنوان یه توله سگ به درستی اجتماعی نشه میتونه خشن یا خجالتی بار بیاد. کلاس های آموزشی مخصوص توله سگا و قرار گرفتن در معرض زیاد افراد، مکان ها و چیزهای مختلف به بردر کالی کمک میکنه تا اعتماد به نفس پیدا کنه.
نژاد بردر کالی به طور کلی سالم هست، اما مثل همه نژادها، مستعد ابتلا به برخی بیماری ها هستن. همه سگ های نژاد بردر کالی به یک یا همه این بیماری ها مبتلا نمیشن، اما اگه فکر خریدن و نگهداری این نژاد تو سرتونه، مهمه که از اون ها آگاه باشین.
اگه در حال خرید یه توله سگ هستین، یه پرورش دهنده خوب پیدا کنین که گواهی سلامت هر دو والد توله سگ رو به شما نشون بده. مجوز های بهداشتی ثابت میکنه که یه سگ برای یه بیماری خاص آزمایش شده و عاری از اون بیماریه.
این بیماری یه بیماری ارثیه که در اون استخون ران به خوبی تو مفصل لگنی-رانی قرار نمیگیره. برخی از سگ ها درد و لنگش رو تو یک یا هر دو پای عقب نشون میدن، اما برخی دیگه علائم ظاهری رو نشون نمیدن. غربالگری با کمک اشعه ایکس مطمئن ترین راه برای تشخیص مشکل هستش. در هر صورت، آرتروز یا ورم مفاصل میتونه با افزایش سن نژاد بردر کالی ایجاد بشه.
این بیماری یه بیماری چشمیه که با زوال تدریجی شبکیه همراهه. در اوایل بیماری، سگ های مبتلا، شب کور میشن و با پیشرفت بیماری، بینایی خودشون رو از دست میدن. بسیاری از سگ های آسیب دیده، مادامی که محیط اطرافشون ثابت بمونه و بشناسنش، به خوبی با دید محدود یا از دست رفته خودشون سازگاری پیدا میکنن.
یه بیماری عصبیه که اغلب، اما نه همیشه، ارثیه. صرع میتونه باعث تشنج‌های خفیف یا شدیدی بشه که ممکنه خودش رو به‌عنوان رفتاری غیرعادی مثل دویدن دیوانه‌وار و تعقیب کردن، تلوتلو خوردن یا پنهان شدن یا حتی با افتادن، سفت شدن دست‌ها و از دست دادن هوشیاری نشون بده. تماشای تشنج ها ترسناکه. مهمه که سگ خودتونو برای تشخیص مناسب و درمان نزد دامپزشک ببرین (بخصوص که تشنج میتونه دلایل دیگری هم داشته باشه).
این جزو بیماری های ارثیه که باعث تغییرات و ناهنجاری هایی تو چشم میشه که گاهی اوقات منجر به نابینایی میشه. این تغییرات میتونه شامل هیپوپلازی مشیمیه (توسعه غیرطبیعی مشیمیه که یکی از بافت های چشمه)، کولوبوما (نقص در دیسک بینایی)، استافیلوما (نازک شدن صلبیه) و جداشدگی شبکیه باشه. ناهنجاری چشم کالی معمولاً تو زمانی که سگ به دو سالگی میرسه رخ میده. درحال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود نداره.
سه نوع اصلی آلرژی و حساسیت تو سگ ها وجود داره که شامل:
که با حذف برخی مواد غذایی از رژیم غذایی سگ درمان میشه.
که در اثر واکنش با یه ماده موضعی مثل ملافه، پودر کک، شامپو سگ و سایر مواد شیمیایی ایجاد میشه.
که توسط آلرژن های موجود تو هوا مثل گرده، گرد و غبار و کپک ایجاد میشه.
درمان بسته به علت اون متفاوته و ممکنه شامل محدودیت های غذایی، داروها و تغییرات محیطی باشه.
این عارضه ارتوپدی که به دلیل رشد نامناسب غضروف تو مفاصل ایجاد میشه، معمولا تو آرنج ها اتفاق میوفته، اما تو شانه ها هم دیده شده. باعث سفتی دردناک مفصل میشه تا جایی که سگ قادر به خم کردن آرنج خودش نیست. در سنین ۴ تا ۹ ماهگی تو سگ ها قابل تشخیصه. تغذیه بیش از حد از غذاهای “فرمول رشد” یا غذاهای با پروتئین بالا ممکنه که به بروز این عارضه کمک کنه.
درحالی که نژاد بردر کالی یه سگ بسیار سازگاره، برای نگهداری تو محیط و فضاهای باز و بزرگ مناسبه؛ مثل : خانه ای شهری با حیاط حصار شده ایمن، مزرعه روستایی یا مرتع و چراگاه.
از اون جاییکه اون تمایل به گله داری و تعقیب و گریز داره، باید از غریزه اون برای تعقیب ماشین ها محافظت بشه.
صرف نظر از محیط، اون هر روز به مقدار زیادی تحرک روحی و جسمی نیاز داره. این میتونه مسئولیت بزرگی برای صاحبانی باشه که نمیتونن سگشونو هر روز ببرن بیرون. اگه میخواین که یه نژاد بردر کالی رو در اختیار بگیرین، مطمئن بشین که میتونین یه خروجی مناسب برای انرژی طبیعی و ذهنش فراهم کنین و یا به عبارتی مطمئن بشین که میتونین براشون انرژی و وقت کافی بزارین.
مقدار غذای توصیه شده روزانه: ۱.۵ تا ۲ فنجون غذای خشک با کیفیت بالا که به دو وعده تقسیم میشه.
توجه: این که سگ بالغتون چقد غذا میخوره به اندازه، سن، هیکل، متابولیسم و سطح فعالیت اون بستگی داره. سگ‌ها هم مثل انسان‌ها از فردی به فرد دیگه متفاوتن و نیاز غذایی همشون به یه مقدار مشخص و ثابت نیست. تقریباً ناگفته نمونه که یه سگ بسیار فعال به مقدار غذای بیشتری نسبت به یه سگ تنبل نیاز داره. کیفیت غذای سگی که خریداری میکنین هم تفاوت ایجاد میکنه؛ هر چی غذای سگ بهتر باشه، بیشتر به سمت تغذیه و تقویت سگتون کمک میکنه.
نژاد بردر کالی از لحاظ نوع پوشش به دو واریته ” وشش خشن و پوشش صاف” تقسیم بندی میشه. هر دو پوشش دو لایه هستن، که پوشش بیرونی ضخیم تر و زمخت تره و در زیرش یه پوشش نرم تر قرار داره.
رنگ پوشش اغلب مشکیه و رنگ صورت، گردن، انگشتان، پاها و نوک دم، به رنگ سفید مات به صورت برنزه یا غیر برنزه هستش. با این حال، این سگ ممکنه بصورت دو رنگ، سه رنگ، مرلی (کامل مشکی) یا یکپارچه به جز سفید باشه.
سگ نژاد بردر کالی چندان اهمیتی به تمیزی ظاهرش نمیده و نیازی به نظافت بیش از حد برای حفظ ظاهر خوب نداره. پوشش دو لایه ی مقاوم در برابر آب و هوا نیاز به تمیز کردن و برس کشیدن هفتگی داره تا روغن مترشحه از پوستش به خوبی تو سرتاسر سطح بدنش توزیع بشه و از مات شدن تو انواع واریته خشن جلوگیری بشه. برس زدن مکرر در طول فصل پوست اندازی ایده خوبی برای به حداقل رسوندن ریزش مو تو اطراف خونه هستش (اون به صورت فصلی پوست میندازه).
فقط در صورت نیاز به حموم ببرینش؛ به این صورت که تقریباً هر چهار ماه یک بار یا زمانیکه واقعاً کثیفه یا بوی بدی میده اونو به حموم ببرین.
دندون های نژاد بردر کالی رو حداقل دو یا سه بار در هفته مسواک بزنین تا توده رسوبی و باکتری های تجمع یافته در داخل اونو از بین ببرین. اگه میخواین از بیماری لثه و بوی بد دهان اونا جلوگیری کنین، مسواک زدن روزانه بهترین پیشنهاده.
میتونید برای اطلاع بیشتر از بیماری های دندانی و پریودونتال روی این نوشته کلیک کنین!
در صورت نیاز هر ماه یک بار ناخناشونو کوتاه کنین و هفته ای یک بار گوشاشونو از نظر کثیفی، قرمزی یا بوی بدی که میتونه نشون دهنده عفونت باشه، چک کنین. سپس گوشاشونو هر هفته با یه پنبه آغشته به ماده گوش پاک کن ملایم با PH متعادل و بالانس پاک کنین تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنین.
همزمان که نژاد بردر کالی رو نظافت و تمیز میکنین؛ زخم، بثورات یا علائم عفونت مانند قرمزی، حساسیت یا التهاب روی پوست، بینی، دهان، چشم ها و پاها رو هم بررسی کنین. چشم ها باید شفاف و بدون قرمزی یا ترشح اضافه باشن. معاینه دقیق هفتگی توسط شما بهتون کمک میکنه تا مشکلات سلامتی بالقوه رو خیلی زود تشخیص بدین و پیشگیری کنین.
نژاد بردر کالی به شرطی که به درستی بزرگ بشه و آموزش دیده باشه، یه سگ خانوادگی خوبه. اون با بچه‌ها و حیوانات خانگی دیگه کنار میاد، اگرچه غریزه گله‌داری اون باعث میشه که بچه‌ها (مخصوصاً بچه‌های خیلی کوچیک) و حیوونا رو گاز بگیره، تعقیب کنه و پارس کنه. در واقع این رفتار ها در صورتی بروز پیدا میکنن که غرایز گله‌داری اون به نحو احسن و به مسیر مثبت هدایت نشن.
مثل هر نژاد دیگه ای، همیشه باید به بچه ها یاد بدین که چطوری به سگ ها نزدیک بشن و اونا رو لمس کنن و همیشه روی هر گونه تعامل بین سگ‌ها و بچه های کم سن و سال نظارت داشته باشین تا از گاز گرفتن یا کشیدن گوش یا دم سگ ها جلوگیری کنین. به کودک خودتون یاد بدین که هنگام غذا خوردن یا خواب به هیچ سگی نزدیک نشه یا سعی نکنه که غذای سگ رو بگیره.
منبع: Dogtime
رزیدنت تخصص جراحی دامپزشکی
