عقیم سازی یکی از مشکل ترین تصمیم ها برای سرپرست های پته. ما اینجاییم تا به شما کمک کنیم تصمیم بگیرین که آیا عقیم کردن برای سگ شما مناسبه یا نه و در چه سنی میشه این کارو انجام داد.
سگ های نر و ماده رو میشه عقیم کرد تا از تولید مثل بی رویه ی اونا جلوگیری بشه. در سگ های نر به این کار اخته کردن و در ماده ها عقیم سازی میگن.
دلایل دیگه ی عقیم شدن می تونه شامل مسائل بهداشتی یا رفتاری باشه که سگ و صاحب اون باهاش مواجه هستن.
عقیم سازی یکی از متداول ترین اعمال جراحیه که در کلینیک های دامپزشکی انجام می شه و با گذشت سال ها، عقیم سازی پیشرفت کرده. الان می‌دونیم که در حالی که می‌تونه خطر برخی مشکلات رو از بین ببره، گاهی اوقات می‌تونه شانس برخی مشکلات دیگه رو افزایش بده. نژاد و سن عقیم‌سازی هم می‌تونه روی میزان خطرش تأثیر بذاره، اما هر سگی شخصیت و پتانسیل سلامتی خاص خودشو داره.
بزن رو لینک و بقیه مطالب وتوریا رو هم بخون!
اخته (عقیم سازی سگ نر) چجوریه؟
اخته کردن اصطلاحیه که ما معمولا برای برداشتن بیضه‌های سگ تحت بیهوشی عمومی از اون استفاده می‌کنیم.
چرا سگ های نر رو اخته می کنیم؟
مردم به دلایل مختلف تصمیم می گیرن سگ های خودشونو اخته کنن.
پیشگیری از بیماری هایی مثل سرطان بیضه ، کاهش رفتارهای ناخواسته مثل علامت گذاری ادرار در داخل خونه و بیضه های باقی مونده (کریپتورکیدیسم) از این دلایله. گاهی اوقات بیضه های سگ به موقعیت مورد نظر خودش در داخل کیسه بیضه نمیرسه و شواهدی وجود داره که نشون میده اونا در معرض خطر بیشتری برای ایجاد تومور هستن.
اخته کردن در سگ چجوری انجام میشه؟
اخته کردن همیشه تحت بیهوشی عمومی انجام میشه و شامل ایجاد یک برش جراحی کوچیک در جلوی کیسه بیضه سگه که از طریق اون بیضه ها خارج میشن. پوست با استفاده از بخیه‌هایی بسته میشه که ممکنه پس از تقریباً ۱۰ روز نیاز به برداشتن داشته باشن یا در طی چند ماه خود به خود جذب بشن.
نقش تستوسترون در رفتار سگ ها چیه؟
برخی از الگوهای رفتاری در سگ‌های نر بیشتر از ماده دیده میشه و این باعث ایجاد برخی صفات ثانویه میشه. پرسه زدن توی محیط و علامت گذاری روی سطوح عمودی دو نمونه از رفتارهای معمول توی “سگ های نر” هست.
تستوسترون مردانه می تونه انگیزه و پشتیبان رفتارهای خاص باشه، اما تکرار این رفتار اونو به یه عادت تبدیل می کنه. وقتی سگی اخته میشه و رفتار خاصی ادامه پیدا میکنه، به این دلیله که این رفتار تکرار شده و الان به یه عادت تبدیل شده .
رفتار یه سگ نتیجه عوامل زیادیه، از جمله تمایلاتی که با نژاد اونا، رویدادهای عصبی، هورمونی و فیزیولوژیکی پیچیده، و هزاران تعاملی که با محیط خود و افراد و حیوانات دارن. هنگامی که سگ اخته می شه، می تونه تأثیر قابل توجهی روی رفتارش داشته باشه.
چجوری اخته کردن روی رفتار سگ من تأثیر میذاره؟
در حالی که قبلاً اعتقاد بر این بود که رفتار پرخاشگرانه توسط تستوسترون پشتیبانی می شه، شواهد جدیدتر نشان می ده که این به این سادگی نیست!
وقتی سگی رو می‌بینیم که در حالی که سگ‌های دیگه دارن پارس می‌کنن بهشون حمله میکنه ، به نظر می‌رسه که داره «از صاحبش محافظت میکنه». در نتیجه بسیاری از رفتارهای مشکل‌آفرینی که در سگ‌ها می‌بینیم ناشی از اضطراب و عدم اعتماد به نفسه.
زمان اخته کردن هم می تونه روی رفتار تأثیر بذاره. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشون داد که هر چی سگ ها زودتر عقیم بشن، احتمال زوزه کشی و نشانه‌گذاری ادرار در داخل خونه کمتر میشه، اما احتمال بروز رفتارهای ناخواسته ی دیگه، از جمله رفتار پرخاشگرانه نسبت به سایر سگ‌ها و افراد، بیشتر میشه.
اگه قصد دارین سگتونو برای جلوگیری یا مدیریت مشکلات رفتاری اخته کنین، ابتدا با دامپزشک تماس بگیرین تا در مورد گزینه های موجود صحبت کنین. تیم دامپزشک می‌تونه شما رو پس از رد شدن یا رفع علل پزشکی، بطور مناسب راهنمایی کنه.
اخته کردن چجوری می تونه روی سلامت سگ من تأثیر بذاره؟
اگرچه ثابت شده که عقیم سازی طول عمر سگ های ماده رو در سطح جمعیت افزایش می ده، اما این امر در نرها ثابت نشده. با این حال، اخته کردن خطر ابتلا به سرطان بیضه، پیچ خوردگی و شرایط تحت حمایت تستوسترون رو از بین می بره.
از سوی دیگه، ثابت شده که خطر ابتلا به بیماری صلیبی و برخی سرطان ها در سگ های نر اخته شده بیشتره.
بسیاری از مطالعات نشون دادن که خطر چاقی در سگ های عقیم شده افزایش پیدا میکنه. همچنین شواهدی وجود داره که نشون میده سگ‌های عقیم‌شده زمانی که توی برنامه کاهش وزن قرار می‌گیرن به آسونی سگ‌های عقیم نشده وزن کم نمی‌کنن. دیابت شیرین، که چاقی یک عامل خطرشناخته شده برای اونه، در مرد های اخته شایع تر از مرد های سالمه.
چجوری بفهمم اخته کردن برای سگ من مناسبه یا نه؟
اگه سگ شما هنوز توله ست، تیم دامپزشک در طول یه ویزیت معمولی در حول و حوش دوره واکسیناسیون اولیه درباره اخته کردن با شما صحبت خواهد کرد. البته، اگه بخواید می‌تونین هر زمانی با دامپزشک تماس بگیرین تا در مورد مناسب بودن این کار برای سگ بالغتون صحبت کنین.
جایگزین های اخته کردن و جراحی چیه؟
جراحی اخته شدن غیر قابل برگشته. اگه بخوایم بفهمیم که آیا اخته کردن برای سگ شما مناسبه یا نه ، توی کشور های پیشرفته تر می‌تونیم با قرار دادن یه ایمپلنت کوچیک و موقت هورمونی در زیر پوست اونو آزمایش کنیم. تا شش هفته پس از کاشت، ۹۵ درصد از سگ‌ها سطح تستوسترون خونشون رو کاهش دادن و ما می‌تونیم ببینیم که اگر با جراحی اخته بشن، چجوری رفتار می‌کنن.
استفاده از این گزینه یعنی «اخته آزمایشی» مفیده چون گاهی اوقات میشه فهمید که آیا سگی که رفتار ناخواسته‌ای از خودش نشون میده ،پس از برداشتن منبع اصلی تستوسترونش با جراحی اخته‌سازی بهبود پیدا میکنه یا بدتر میشه.
اگه ایمپلنت، همراه با آموزش مناسب، مشکلات سگ رو برطرف کنه، جراحی اخته کردن ممکنه برنامه مناسبی برای آینده باشه.
از طرف دیگه، اگه رفتار سگ در حین استفاده از ایمپلنت موقت بدتر بشه، می دونیم که جراحی اخته کردن هم احتمالاً اوضاع رو بدتر می کنه و حمایت مورد نیازه.
عقیم سازی (سگ ماده) چجوریه؟
عقیم‌سازی به یکی از دو عملیات برای جلوگیری از تولید مثل حیوانات ماده گفته میشه. به طور سنتی، عقیم‌سازی شامل برداشتن هر دو تخمدان و رحم (رحم) از طریق یک برش در خط وسط شکم سگ ماده ست. در سال‌های اخیر، با عمل رایج جراحی لاپاراسکوپی ، برداشتن فقط تخمدان‌ها(به طور معمول یا لاپاراسکوپی) رایج شده.
چرا سگ های ماده رو عقیم می کنیم؟
عقیم سازی از فحل شدن سگ ماده یا باردار شدن جلوگیری می کنه و همچنین خطر ابتلا به برخی بیماری ها رو از بین می بره یا کاهش می ده.
وقتی سگ ماده عقیم می شه چه اتفاقی می افته؟
عقیم سازی تحت بیهوشی عمومی انجام می شه. قبل از اینکه سگ شما برای انجام عمل جراحی بیاد، می تونین این موضوع رو با دامپزشک درمیون بذارین تا بدونین دقیقاً کدوم روش براش توصیه شده و چه انتظاری باید داشته باشین.
زمان مناسب برای عقیم کردن چه زمانیه؟
دلایلی برای عقیم‌سازی سگ‌های ماده قبل از شروع فحلی اول وجود داره و همچنین دلایل قوی برای انجام این عمل پس از بلوغ و اولین فحلی وجود داره. دامپزشک می‌تونه این موارد رو با شما در میون بذاره تا شما مزایا و معایب احتمالی هر کدوم رو کامل درک کنین.
اگه سگ شما فحل شده، دامپزشک معمولا توصیه میکنه ۱۲ تا ۱۶ هفته از شروع آخرین فحلی صبر کنین تا خطر انجام این عمل در زمانی که حاملگی کاذب در حال رخ دادنه به حداقل برسه.
عقیم‌سازی چجوری می‌تونه روی سلامت سگ‌های ماده تأثیر بذاره؟
چندین مطالعه نشون داده که عقیم سازی احتمالا با عمر طولانی تر همراهه. در حالی که عقیم‌سازی با افزایش ریسک برخی مشکلات سلامتی همراهه، می‌تونه از سایر بیماری های جدی جلوگیری کرده یا به طور کامل اونارو از بین ببره.
مزایای عقیم سازی سگ ماده
برداشتن تخمدان های سگ به این معنیه که :
- اون هرگز به سرطان تخمدان مبتلا نمیشه،
- دیگه فحل نمیشه،
- نمی توانه باردار بشه یا به حاملگی کاذب مبتلا بشه،
- خطر ابتلا به پیومتر ( عفونت خطرناک رحمی ) رو از بین می بره،
- و احتمال تومورهای پستانی (سرطان سینه) کاهش پیدا میکنه.
معایب احتمالی عقیم سازی سگ ماده
- افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از تومورها
- خطر احتمالی مشکلات مفصلی
- خطر دیسپلازی مفصل ران و آرنج ممکنه پس از عقیم سازی افزایش پیدا کنه
- خطر استئو آرتریت ممکنه پس از عقیم سازی افزایش پیدا کنه
- خطر بی اختیاری ادرار ممکنه پس از عقیم سازی افزایش پیدا کنه
- نشون داده شده که چاقی در سگ های عقیم شده بیشتر بروز پیدا میکنه.
چجوری بفهمم عقیم سازی برای سگ من مناسبه یا نه؟
دامپزشک می‌تونه با شما درمورد خطرات و مزایای عقیم‌سازی از جمله زمان‌بندی صحبت کنه. می دونیم که بر اساس شواهد موجود، استدلال محکمی برای عقیم سازی سگ های ماده وجود داره. با این حال، هیچ پاسخ ۱۰۰٪ درستی وجود نداره و مهمه که مزایا و معایب احتمالی رو برای موقعیت هر سگ سنجید.
آیا جایگزینی برای عقیم سازی سگ ماده وجود داره؟
میشه گفت که جراحی عقیم سازی تنها راه حل طولانی مدت توصیه شده هست.
منبع: vets4pets
دانشجوی دکتری عمومی دانشگاه سمنان
