سر فصل ها
Toggleکلیه ها نقش های حیاتی زیادی تو بدن دارن، از جمله فیلتر کردن و دفع مواد زائد از بدن به صورت ادرار.
کلیه ها با متعادل کردن سطح آب و الکرولیت، ایجاد هورمون های مسئول تولید گلبول های قرمز خون و همچنین تنظیم فشار خون، هیدراتاسیون مناسب برای بدن رو حفظ میکنن. علاوه بر این، کلیه ها به تغییر شکل ویتامین D تو بدن کمک میکنن و اونو به صورت قابل جذب برای بدن در میارن.
احتمالا میدونین که گربه ها درست مثل ما آدما، دو تا کلیه دارن؛ در هر دوطرف شکم.
همین الان از متخصص برای سلامت گربه ات کمک بگیر
متاسفانه نارسایی کلیه گربه ها زمانی رخ میده که این اندام بیش از حد آسیب میبینه و نمیتونه به درستی کار کنه.
نارسایی کلیه گربه ها معمولا به دلیل بیماری مزمن کلیوی ایجاد میشه. توی این حالت باید بیشتر از ۷۵٪ عملکرد کلیه از دست بره.
نارسایی کلیه گربه ها در واقع یه وضعیت تهدید کننده زندگیه و زمانی که گربه به این مرحله برسه، درمانش خیلی سخت میشه.
انواع نارسایی کلیه گربه ها
نارسایی کلیه گربه ها به دو صورت حاد یا مزمن دیده میشه
۱- نارسایی حاد کلیوی
نارسایی حاد کلیه در گربه ها که تحت عنوان Acute Renal Failure (ARF) شناخته میشه، زمانی بوجود میاد که کلیه ها به طور ناگهانی، معمولا در عرض چند ساعت یا چند روز، آسیب میبینه. این اتفاق میتونه به دلیل خوردن سم یا عفونت رخ بده.
گربه های مبتلا به نارسایی حاد کلیوی ممکنه با درمان، مراقبت های حمایتی و زمان، بسته به علت ایجادش، عملکرد کلیه خودشون رو مجددا بازیابی کنن.
درمان گربه هایی که به نارسایی حاد کلیوی مبتلا میشن، از گربه های مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) نتیجه بهتری میگیرن.
۲- نارسایی مزمن کلیوی
نارسایی مزمن کلیوی یا Chronic Kidney Disease (CKD)، در نهایت منجر به نارسایی کلیه گربه میشه.
در نارسایی مزمن کلیوی، از دست دادن تدریجی بافت کلیه در طی چند ماه (حداقل ۲ ماه زمان باید گذشته باشه که بیماری مزمن تلقی بشه) یا سال ها به دلیل عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی زمینه ای، عفونت های مزمن، سن، سرطان یا سایر بیماری ها رخ میده.
علائم بالینی بیماری مزمن کلیوی زمانی ظاهر میشه که حدود دو سوم بافت طبیعی کلیه از دست رفته باشه. با بدتر شدن شرایط، درمان نارسایی مزمن کلیوی ممکنه که تاثیر خاصی بر روی روند درمان نداشته باشه.
علائم نارسایی کلیه گربه ها
علائم بالینی نارسایی کلیه گربه ها میتونه متفاوت باشه بسته به اینکه این نارسایی حاد باشه یا در مراحل نهایی CKD.
در گربه های مبتلا به نارسایی حاد کلیوی علائم بالینی زیر دیده میشه:
- بی اشتهایی
- بی حالی
- استفراغ گاها خونی
- اسهال یا اسهال خونی
- کاهش وزن
- بوی آمونیاک از تنفس (به دلیل تجمع سموم اورمیک در خون)
- تغییر در ادرار (افزایش دفعات ادرار کردن و…)
- نوشیدن بیش از حد آب
- درد شکمی به دلیل تورم کلیه ها (در موارد حاد نارسایی کلیوی دیده میشه)
- تشنج
در نارسایی کلیه گربه ها تو مراحل انتهایی (END STAGE) مرتبط با نارسایی مزمن کلیوی، علائ بالینی زیر دیده میشه:
- بی اشتهایی
- استفراغ
- کاهش وزن
- بی حالی
- کم آبی بدن
- گیجی و بی قراری
- تغییر در رفتار (گوشه گیری)
- بی اختیاری در ادرار یا مدفوع
- بوی آمونیاک از تنفس
- تشنج
- کاهش دمای بدن
- چرب، نازک و نامرتب شدن پوشش بدن
مراحل نارسایی کلیه گربه ها
مراحل نارسایی کلیه گربه ها بر اساس مقادیر آزمایشگاهی و علائم بالینی، تعیین میشه.
مرحله ۱
کلیه ها آسیب دیدن اما ازوتومی وجود نداره. ازوتومی اندازه گیری تجمع مواد زائد در خونه که با افزایش کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN) دیده میشه.
علائم بالینی خاصی تو این مرحله دیده نمیشه.
توی مرحله ۱ از نارسایی کلیه گربه ها، شانس درمان گربه توی بیشترین حد ممکنه. با این حال از اونجایی که هیچ علائم بالینی خاصی توی این مرحله دیده نمیشه، تشخیص این مرحله بسیار سخته.
مرحله ۲
توانایی کلیه ها در فیلتر کردن مواد زائد از خون کم میشه و ازوتومی نیز تو خون دیده میشه. ادرار به دلیل کم شدن عملکرد کلیه شروع به رقیق شدن میکنه (آب بیشتری داخل ادرار وجود داره).
وزن مخصوص ادرار (USG) توی این مرحله کاهش پیدا میکنه.
بیشتر گربه ها تو این مرحله هیچ علامت خاصی ندارن اما پرنوشی و افزایش دفعات ادرار کردن دیده میشه و همچنین حجم ادرار افزایش میابد (PU/PD).
مرحله ۳
کلیه ها توانایی فیلتر کردن مواد زائد رو به درستی ندارن. با تجمع مواد زائد تو خون، ازوتومی بدتر میشه.
همچنین توی این مرحله گربه شروع به بروز علائم بالینی میکنه.
مرحله ۴
این مرحله ی نهایی برای بیماری کلیوی به حساب میاد و توانایی کلیه برای دفع مواد زائد تقریبا به صفر میرسه. تجمع سم توی خون نه تنها بر روی کلیه ها تاثیر میذاره بلکه تاثیرشو روی بقیه اندام های داخلی بدن نیز میذاره.
توی این مرحله گربه به شدت بیمار میشه.
استخوان های گربه میتونه نرم و به شدت شکننده بشه. همجنین نرمی استخوان فک میتونه باعث افتادن دندان گربه های جوان بشه.
چه چیزی باعث نارسایی کلیه گربه ها میشه؟
نارسایی حاد کلیوی دلایل متعددی داره اما میشه به دلیل خوردن سموم یا یه مشکل پزشکی باشه. قرار گرفتن در معرض سموم میتونه در نتیجه مصرف موارد زیر باشه:
- اتیلن گلیکول (ضدیخ)
- گیاه نیلوفر (همه قسمت های گیاه و حتی آبی که گیاه داخلش نگهداری میشه سمیه)
- NSAID ها مثل استامینوفن یا ایبوپروفن
- فلزات سنگین از جمله آرسنیک، سرب یا جیوه
- سم موش
مشکلات پزشکی میتونه شامل موارد زیر باشه:
- انسداد مجاری ادراری (ناتوانی در دفع ادرار)
- پایین اومدن فشار خون
- اختلال در لخته شدن
- بیماری قلبی
- پیلونفریت (عفونت کلیه)
- عفونت های انگلی (توکسوپلاسموز یا کرم کلیه)
- بیماری های منتقل شذه از کنه
- تروما یا واکنش های آلرژیک شدید که منجر به شوک میشه
بیماری مزمن کلیوی در نهایت به مرحله آسیب نهایی خود(END STAGE) و نارسایی کلیه منجر میشه.
بعضی از نژادهای گربه در معرض خطر بیشتری هستن خصوصا اگه سنشون بالا باشه:
- حبشی
- برمه ای
- مین کون
- پرشین
- رگدال
- راشن بلو
- سیامی
سایر عوامل عبارت است از:
- تومورها و سرطان (از جمله لنفوم)
- ویروس های مخصوص گربه ها از جمله ویروس لوسمی گربه (FeLV) یا ویروس نقص ایمنی گربه (FIV)
- پیلونفریت مزمن
- اختلالات ژنتیکی زمینه ای مانند بیماری کلیه پلی کیستیک یا آمیلوئیدوز
- اختلالات ناشی از سیستم ایمنی
- نارسایی حاد کلیوی که از قبل کامل درمان نشده
- بیماری های زمینه ای مثل پرکاری تیروئید
- استفاده از داروهای خاص
دامپزشک ها چطوری نارسایی کلیه گربه ها رو تشخیص میدن؟
در موارد نارسایی حاد کلیوی، احتمالا آزمایش خون، نمونه ادرار و تصویربرداری برای تشخیص بیماری و تعیین روش درمان، مورد استفاده قرار میگیره.
گربه توسط دامپزشک به طور کامل معاینه میشه و فشار خونش نیز اندازه گیری میشه. دامپزشک به دنبال علائم زیر توی گربه خواهد بود:
- کم خونی
- افزایش نیترون و اوره خون و کراتینین
- سطح غیرطبیعی هیدراتاسیون، با اندازه گیری غلظت الکترولیت (سدیم، فسفر، کلسیم، پتاسیم)
- ادرار رقیق
- عفونت در ادرار
- فشار خون بالا یا پایین
- کلیه های بزرگ یا کوچک
درمان نارسایی کلیه گربه ها
شما خیلی گزینه های زیادی برای درمان نارسایی کلیه گربه ها ندارین. کلیه ای که دچار نارسایی شده با بهترین درمان ها هم ممکنه نهایت تا ۵ درصد عملکرد خودشو پیدا کنه.
ابتدایی ترین کاری که برای گربه مبتلا به نارسایی کلیه باید انجام بدین اصلاح رژیم غذایی گربتونه. چون کلیه این گربه ها کارایی همیشگی رو نداره سم زدایی به خوبی انجام نمیشه شما باید حتما غذای ابکی زیادی بهش بدین تا سموم موجود در خون رقیق تر بشه و به راحتی دفع بشه.
محصولاتی که پروتئین و فسفر پایینی دارن برای این بچه ها مناسب تره، برند هایی مثل هیلز و پروپلن ازین محصولات بالاترین کیفیت موجود دارن.
منبع: petmd