پن لکوپنی گربه (که بهش آنتریت عفونی یا دیستمپر گربه هم گفته میشه) یه بیماری ویروسی بسیار مسری و اغلب کشنده و خطرناک توی گربه هاست. در اصل، تمام گربه‌سانان و حتی راکون، سمور، راسو و یا روباه هم می‌تونن درگیر این بیماری بشن. اگر چه این بیماری میتونه در تمام سنین در گربه ها اتفاق بیفته و موجب بیماری اونا بشه اما بچه گربه ها به ابتلاء به بیماری حساس‌تر هستن و به شدت تحت تاثیر این ویروس قرار می گیرن.
ویروس پنلوکوپنی گربه، از خانواده پاروو ویروس هاست که باعث این بیماری میشه. عامل بیماری یک دی‌ان‌ای ویروس تک رشته‌ای و فاقد پوششه که در سرتاسر جهان وجود داره و می تونه بیش از یک سال در محیط باقی بمونه مگه اینکه از ضدعفونی کننده های قوی برای غیرفعال کردنش استفاده بشه.
پاروویروس سگ‌ها سویه‌ای متفاوت از پاروویروس گربه ها می‌باشد اما پاروویروس گربه ها همانند پاروویروس سگ‌ها بسیار ویروس مقاومیه و تنها با محلولی بنام هیپوکلریت سدیم (وایتکس) از بین می‌ره. عامل بیماری در صورتی که از وایتکس در امان باشه میتونه ماه‌ها در محیط خانه زنده بمونه و در محیط بیرون هم در صورتی که از نور خورشید در امان باشه میتونه تا سال‌ها زنده بمونه.
پن لکوپنی یعنی چی؟ چه گربه هایی به این بیماری مبتلا میشن؟
اصطلاح پن لکوپنی به سطح پایین غیر طبیعی گلبول های سفید خون اشاره داره. این اختلال در حال حاضر به ندرت توسط دامپزشک ها دیده می شه، که احتمالاً به دلیل استفاده گسترده از واکسن هاست. با این حال، نرخ عفونت در جمعیت گربه های واکسینه نشده همچنان بالاست و این بیماری بعضا در بچه گربه های واکسینه شده ای که در معرض مقادیر بالایی از ویروس قرار گرفته اند دیده می شه.
ویروس بلافاصله بعد از ورود به بدن حیوان به بافت‌هایی که سرعت تکثیر بالایی دارن مثل مغز استخوان و غدد لنفاوی حمله می‌کنه و همین امر موجب کاهش سریع گلبول‌های سفید خون میشه و به همین دلیل در تابلوی خونی لکوپنی (کاهش گلبول‌های سفید خون) و نوتروپنی (کاهش نوتروفیل‌های خون) مشاهده میشه.
ویروس پس از تکثیر در لکوسیت‌ها (نوعی ازگلبول‌های سفید) وارد جریان خون میشه و بلافاصله به بافت هدف بعدی یعنی بافت پوششی روده‌ها حمله می‌کنه و از جذب مواد غذایی جلوگیری می‌کنه و همین امر موجب ایجاد اسهال‌های مکرر و اسهال‌های خونی حیوان میشه.
بدلیل کاهش گلبول‌های سفید خون، سیستم ایمنی بدن گربه به شدت تضعیف شده و حیوان مستعد ابتلاء به عفونت‌های ثانویه باکتریایی میشه.
پن لکوپنی گربه ها چجوری منتقل میشه؟
در مرحله اولیه بیماری، ویروس در تمام ترشحات و مواد دفعی گربه های آلوده از جمله بزاق، اشک، ادرار و مدفوع به مقدار زیاد وجود داره. این ویروس می تونه تا ۶ هفته در مدفوع گربه هایی که حالشون خوب شده باقی بمونه و از اونا دفع بشه. گربه ها از طریق دهان و بینی ، با قرار گرفتن در معرض حیوانات آلوده، مدفوع، ترشحاتشون یا چیزهایی که ویروس میتونه اونجا باقی بمونه(مثل دستکش، کفش و…) به پن لکوپنی دچار میشن. بیشتر گربه‌های آزاد در اولین سال زندگیشون در معرض این ویروس قرار میگیرن. اونایی که دچار عفونت درجه پایین میشن یا از بیماری کوتاه مدت جون سالم به در می برن، پاسخ ایمنی طولانی مدت و محافظتی در برابر این ویروس ایجاد میکنن.
در ماده گربه های باردار، ویروس ممکنه در سراسر جفت پخش بشه و باعث مومیایی شدن جنین، سقط جنین یا مرده زایی بشه. به ندرت، عفونت بچه گربه ها درست قبل یا بعد از تولد ممکنه پوشش مخچه رو از بین ببره (هیپوپلازی مخچه) و منجر به رشد ناقص مغز، مشکلات هماهنگی فیزیکی و لرزش بشه.
اگه میخواین در مورد بیماری های دیگه حیوانات خانگی بدونین؟؟ کلیک کنین
علائمش پن لکوپنی گربه چیه؟
اکثر گربه های آلوده به ویروس پن لکوپنی هیچ نشانه بالینی از عفونت رو نشون نمیدن. گربه هایی که بیمار میشن معمولا کمتر از ۱ سال سن دارن. در گربه های کمتر از ۴ ماه علائم گوارشی بسیار شدیده و تا ۹۰ درصد احتمال مرگ و میر وجود داره. عفونت شدید ممکنه با روند بهبودی (Prognosis) ناچیز یا بدون روند بهبودی منجر به مرگ بشه (که گاهی اوقات به این اتفاق “fading kittens” میگن). عفونت کوتاه مدت پس از یک دوره کمون ۲ تا ۷ روزه باعث تب، افسردگی و از دست دادن اشتها میشه. استفراغ معمولاً ۱ تا ۲ روز پس از شروع تب ایجاد میشه . اسهال ممکنه رخ بده اما همیشه وجود نداره. در موارد شدید بیماری گربه به سرعت دچار کم آبی شدید میشه. گربه های مبتلا ممکنه ساعت ها کنار ظرف آبشون باشن ولی زیاد آب نخورن. طول مدت بیماری معمولاً از ۵ تا ۷ روزه. بچه گربه های زیر ۵ ماه به احتمال زیاد در اثر عفونت ویروس پنلوکوپنی میمیرن.
پن لکوپنی گربه درمان داره؟
پن لکوپنی در گربه ها هم مثل سایر بیماری‌های ویروسی درمان اختصاصی‌ای نداره. گربه های بیمار باید در محیط ایزوله و قرنطینه درمان بشن چون بیماری واگیری بسیار بالایی داره و فردی که گربه بیمار رو حمل می‌کنه باید مرتباً دست خودشو بشوره و حدالامکان با گربه دیگری در ارتباط نباشه.
مرگ و میر گربه های مبتلا غالباً در اثر دهیدراتاسیون شدید (از دست رفتن آب بدن) به دلیل اسهال و استفراغ مکرر رخ میده؛ بنابراین از مهمترین اقدامات درمانی اولیه مایع درمانی مناسب وریدی هستش تا آب از دست رفته بدن به سرعت جبران بشه.
بدلیل ضعف شدید سیستم ایمنی در اثر حمله ویروس به غدد لنفاوی و مغزاستخوان حیوون به شدت مستعد ابتلاء به عفونت‌های ثانویه باکتریایی میشه؛ بنابراین آنتی‌بیوتیک تراپی از دیگر اقدامات مهم درمانی محسوب میشه.
زمانی که حیوان دچار مشکلات گوارشی باشه غذا دادن به حیوان شرایط رو به مراتب بدتر می‌کنه و باید تا زمانی که استفراغ حیوان برطرف نشده از دادن آب و غذا به حیوان خودداری بشه.
پن لکوپنی گربه رو چجوری تشخیص میدن؟
دامپزشک ها این بیماری رو بر اساس علائم و آزمایشات بالینی تشخیص میدن. درمان موفقیت آمیز، در موارد شدید بیماری نیاز به بستری شدن توی کلینیک یا بیمارستان همراه با مایع درمانی داخل وریدی و درمان های حمایتی داره. عدم تعادل الکترولیت (نمک)، سطح پایین قند خون، سطوح پایین پروتئین در خون، کم خونی و عفونت های ثانویه اغلب در گربه هایی که به شدت مبتلا به بیماری هستند ایجاد می شود.
واکسن هایی که ایمنی قوی و طولانی مدت ایجاد می کنن وجود دارن. بچه گربه ها معمولاً به چندین واکسن نیاز دارن که اولین واکسن معمولاً در سن ۸ تا ۹ هفتگی تزریق میشه. دامپزشک شما بر اساس سلامت گربه و خطر قرار گرفتن گربه در معرض ویروس، ممکنه توصیه هایی برای واکسیناسیون اضافی برای گربتون داشته باشه.
درباره واکسیناسیون نکته حائز اهمیت زمان صحیح استفاده از واکسنه، اگه واکسیناسیون در کمتر از ۸ هفتگی انجام بشه احتمال شکست واکسن توسط آنتی‌بادی‌های مادری وجود داره چون بچه گربه ها تا زمانی که از شیر مادر تغذیه میکنن از آنتی‌بادی‌های مادری موجود در شیر بهره‌مند هستن.
در مورد گربه های باردار یا گربه هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارن نباید از واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته استفاده بشه و واکسن‌های کشته پیشنهاد میشه.
از دیگر اقدامات جهت پیشگیری از پن لکوپنی، مراقبت از گربه های واکسینه نشده در برابر آلودگی‌های محیطی هستش؛ بنابراین باید از حضور گربه خودتون در محیط‌های آلوده مثل پرورش‌گاه‌ها و پانسیون‌ها خودداری کنین.
به عنوان کلام آخر ، پن لکوپنی در بچه گربه ها حتی در صورت اقدامات درمانی هم احتمال مرگ و میر بالایی داره بنابراین بهترین کار برای در امان موندن گربه ها از این ویروس پیشگیری و واکسیناسیونه که از اهمیت بسیار بالایی برخورداره.
اگه نیاز به مشاوره در مورد پن لکوپنی گربه دارین تیم وتوریا در خدمت شماست
منبع : msdvetmanual
رزیدنت تخصص جراحی دامپزشکی
