دیابت سگ ها یه بیماری رایجه که با افزایش سطح گلوکز خون (قند خون) همراهه. انسولین، هورمونی که توسط پانکراس تولید میشه و وظیفه ی تنظیم میزان قند خون داخل بدن رو داره. عدم تولید انسولین میتونه باعث دیابت سگ ها بشه و از ورود قند خون به سلول های بدن و تبدیل شدنش به انرژی، جلوگیری کنه.
با گذشت زمان، افزایش سطح قند خون میتونه مشکلات جدی برای سلامتی سگ ها ایجاد کنه.
دیابت سگ ها حتی میتونه به یک مورد اورژانسی به نام دیابت کتواسیدوز نیز تبدیل بشه که به شدت خطرناک و حتی کشنده اس که در ادامه براتون توضیح دادم.
انواع دیابت سگ ها
دو نوع دیابت در سگ ها وجود داره:
دیابت نوع I
این نوع دیابت که تحت عنوان دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته میشه، شایع ترین نوع دیابت سگ ها به حساب میاد.
در دیابت نوع I، سلول های ترشح کننده انسولین در پانکراس از بین رفته اند و بنابراین، کمبود مطلق انسولین وجود داره. آسیب وارد شده به سلول های پانکراس میتونه ناشی از حملات خودایمنی به پانکراس و یا پانکراتیت عود کننده شدید، باشه. سگ هایی که به این نوع از دیبات مبتلا هستن به صورت مادامالعمر باید انسولین دریافت کنن.
اگر میخواید راجع به بیماری پانکراتیت در سگ ها بیشتر بدونین کلیک کنین.
دیابت نوع II
این نوع از دیابت نیز تحت عنوان دیابت غیروابسته به انسولین نیز شناخته میشه. دیابت نوع دوم به طور معمول با چاقی و اضافه وزن رابطه مستقیم داره اما این نوع دیابت در سگ ها بسیار نادره.
در این نوع از دیابت، پانکراس ممکنه انسولین کمتری تولید کنه و سلول های بدن به انسولین ترشح شده واکنش ضعیفی نشون بدن. این امر منجر به ورود گلوکز کمتری به سلول ها و در نتیجه، بالا رفتن قند خون میشه.
علائم دیابت سگ ها شامل چیه؟
- تشنگی بیش از حد
- افزایش ادرار کردن
- افزایش اشتها
- کاهش وزن
- بی حالی
- کم آبی بدن
- آب مروارید
اثرات طولانی مدت دیابت سگ ها، اگه کنترل و یا درمان نشه، شدید و در نهایت کشنده میشه. بعضی از اثرات متداول ثانویه و طولانی مدت دیابت سگ ها عبارت است از:
۱- تشنج
پایین بودن قند خون میتونه منجر به تشنج ناشی از هیپوگلایسمی (افت قند خون) بشه.
۲- بیماری کبدی
کبد چرب میتونه بیماری ثانویه ناشی از دیابت سگ باشه.
۳- دیابت کتواسیدوز (DKA)
این بیماری میتونه تهدید کننده حیات سگ شما باشه. کتواسیدوز زمانی اتفاق میوفته که سگ دیابتی به یک وضعیت پزشکی ثانویه مبتلا میشه که استرس بیشتری رو به بدن وارد میکنه (مثل پانکراتیت یا عفونت مجاری ادراری).
این اتفاق باعث میشه که بدن برای دریافت انرژی، چربی ها رو تجزیه کنه و مواد کتونی ایجاد کنه که منجر به اسیدی شدن خون میشه.
۴- سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمی (HHS)
این سندرم یک عارضه تهدید کننده زندگی متعاقب دیابت در سگ هاست و زمانی رخ میده که قند خون برای مدت طولانی، بیش از اندازه بالا باشه و در ادامه منجر به کم آبی شدید بدن میشه.
۵- نوروپاتی (آسیب عصبی) دیابتی
آسیب به بافت عصبی که در موارد نادر میتونه منجر به فلجی بشه.
علل ایجاد دیابت سگ ها چیه
دیابت سگ ها میتونه دلایل مختلفی داشته باشه. بیشتر سگ ها به دیابت نوع اول (دیابت وابسته به انسولین) مبتلا میشن. دیابت نوع اول به احتمال زیاد به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلول های تولید کننده انسولین تو پانکراسه که منجر به از دست دادن ترشح انسولین میشه.
سایر عواملی که میتونه زمینه ساز ایجاد دیابت سگ ها باشه عبارت است از:
- ژنتیک
- افزایش سطح هورمون (پروژسترون، هورمون رشد، کورتیزول)
- بیماری کوشینگ
- پانکراتیت مزمن
- چاقی
- رژیم غذایی پرچرب
سگ های ماده و میانسال تا مسن و همچنین سگ هایی که چاق هستن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابتن. سگ هایی از نژادهای زیر، مستعد ابتلا به دیابت هستن:
- مالاموت آلاسکایی
- تریر استرالیایی
- بیچون فرایز
- لابرادور رتریور
- کیشوند
- اشنازور مینیاتوری
- داشهوند مینیاتوری
- پودل
- پاگ
- سامویید
- تریر تبتی
- یورکشایر تریر
اگر اطلاعات بیشتری راجع به این نژاد ها میخوای بدونی کلیک کن.
نحوه تشخیص دیابت سگ ها توسط دامپزشک به چه صورته؟
دامپزشک بر اساس معیانه بالینی و علائمی که سگ داره، دیابت رو تشخیص میده. با این حال، برای تشخیص قطعی دیابت باید مقادیر بالایی از قند داخل خون و ادرار سگ وجود داشته باشه.
ممکنه آزمایشات زیر بر روی سگ شما انجام بشه:
- آزمایش CBC
- آزمایش بیوشیمیایی خون (CBT)
- آزمایش ادرار
- رادیوگرافی
- آزمایشات تیروئید
- آزمایش کوشینگ
- سونوگرافی شکم
- آزمایش خون پانکراتیت
درمان دیابت سگ ها
در مواردی که سگ عارضه خاصی رو از خودش نشون نداده، اولین قدم برای درمان دیابت، انسولین و تغییر رژیم غذاییه.
اگر دنبال رژیم غذایی خونگی تخصصی هستی کلیک کن.
انسولین، درمان اصلی برای درمان دیابت سگ هاست.
انسولین تماما از زیر پوست جذب میشه بنابراین تزریقش نیز به صورت زیرجلدیه.
بیشتر سگ ها نیاز به دوبار تزریق انسولین در روز دارن. مقدار انسولینی که باید به سگ تزریق شه اونقدر زیاد نیست و سگ دردی رو حس نمیکنه.
باید حواستون باشه که محل تزریق انسولین رو باید هربار تغییر بدین در غیر این صورت ممکنه بافت اسکار ایجاد بشه. در صورت بوجود اومدن بافت اسکار، انسولین به درستی جذب نمیشه.
رژیم غذایی درمانی برای سگ های مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیته. داشتن غذای مناسب به سگ کمک میکنه که بهتر و سریع تر قند خون رو بتونه کنترل کنه.
رژیم غذایی مناسب برای سگ های مبتلا به دیابت معمولا حاوی فیبر بالا با چربی کمتر و همچنین پروتئین و کربوهیدرات کنترل شده هستن که به حفظ سطح قند خون کمک میکنن.
بهبود و مدیریت دیابت سگ ها
سگ های مبتلا به دیابت نیاز به مراقبت مادالعمر دارن. همچنین تزریق انسولین و رعایت رژیم غذایی برای اونا، همیشگی خواهد بود.
بعد از تشخیص دیابت سگتون، باید به طور مکرر به دامپزشک مراجعه کنین تا بهترین دوز انسولین برای کنترل و درمان قند خون سگ شما رو تعیین کنه.
بعد از اینکه میزان انسولینی که باید به صورت روزانه برای سگتون تزریق کنین توسط دامپزشک مشخص شد، مراجعه شما به دامپزشک هر ۳ تا ۶ ماه یکبار خواهد شد و یکسری آزمایشات مختلف برای اطمیمنان از منترل سطح قند خون از شگ شما گرفته میشه.
چهار راه اصلی برای نظارت اینکه سگ به درمان دیابت با انسولین پاسخ داده یا نه وجود داره:
- منحنی گلوکز خون معمولا دقیق ترین راه برای نظارت قند خون سگ به حساب میاد. سگ یک شبانه روز به طور کامل داخل بیمارستان میمونه و هر یک تا دو ساعت یکبار، سطح قند خون سنجیده میشه. مقادیر سطح قند خون روی یک نمودار رسم میشه که معمولا شبیه به یک منحنی در میاد. بر اساس شکل این منحنی، بالاترین و پایین ترین سطح گلوکز خون، تعیین کننده اینه که تغییر دوز انسولین نیازه یا نه.
- Freestyle Libre در واقع قرار دادن یه حسگر کوچیک روی پوست سگه که کارش، اندازه گیری گلوکز خونه. از طربق این حسگر میشه قند خون رو از طریق اپلیکیشن به صورت مدوام بررسی کرد. این حسگر برای سگ هایی که استرسی و پرخاشگر هستن به شدت توصیه میشه.
- فروکتوزامین میتونه برای ارائه یک ایده کلی از میزان تنظیم گلوکز در دو تا سه هفته گذشته استفاده بشه.
- اندازه گیری گلوکز و کتون ادرار یه راه آسون برای اطمینان از مناسب بودن دوز انسولین به حساب میاد. توی این روش، یک نوار کوچک که در مسیر ادرار قرار میگیره. از نتایج به دست اومده میشه تشخیص داد که آیا دوز انسولین برای سگ شما به خوبی تنظیم شده یا خیر.
درمان دیابت سگ ها به کاهش علائم، حفظ سطح قند خون و بالا بردن کیفیت زندگی سگ شما کمک میکنه.
اگه سگ شما غذا نمیخوره و یا استفراغ میکنه باید فورا به دامپزشک مراجعه کنین بهتون بگه مصرف انسولین رو براش ادامه بدین یا نه. همچنین اگه علائم پایین بودن قند خون از جمله ضعف، لرزش و یا تشنج رو دیدین، باید خیلی اورژانسی سگتون رو به کلینیک برسونین تا توسط دکتر معاینه بشه.
پیشگیری از ابتلا به دیابت سگ ها
درسته که دیابت سگ ها قابل پیشگیری نیست اما کارهایی وجود داره که ریسک ابتلا به دیابت رو توی سگ ها کم میکنه.
همه ی سگ ها باید به طور سالیانه چکاپ کامل بشن و آزمایش خون بیوشیمیایی کامل بدن.
سگ های مسن بالای ۶ سال، باید هر ۶ ماه یکبار توسط دامپزشک چکاپ بشن. بنابراین اگه مشکلی هم قرار باشه سلامتی سگتون رو تهدید کنه، با تشخیص زودهنگام میشه جلوش رو گرفت و اقدامات لازم رو براش انجام داد.
همچنین ضروریه که برای سگتون از رژیم غذایی با کیفیت بالا استفاده کنین و ورزش و تحرک داشتن رو به صورت روتین برای سگتون داشته باشین.
منبع: PETMD