نفس نفس زدن گربه و تنفس سریع (تاکی پنه) به خودی خود یه بیماری نیست، اما می تونه نشونه ای از یه وضعیت بالقوه جدی یا حتی تهدید کننده زندگی باشه. توجه داشته باشین که اگه گربه مضطربه، گرمازدس یا با اشتیاق بازی می‌کنه، نفس کشیدن سریع، طبیعیه یا حداقل غیرمنتظره نیست. اما اگه گربه در حال استراحت سریع نفس بکشه، غیر طبیعیه؛ به خصوص اگه به نظر بی حال یا بیمار هم باشه. اگه گربه شما تاکی پنه رو تجربه می کنه، می تونه نشونه ای از مسائل مختلف، از استرس گرفته تا بیماری قلبی باشه و نشان دهنده اینه که حیوان خانگی شما اکسیژن کافی رو از طریق سیستم تنفسش دریافت نمی کنه.
گربه‌ها معمولاً توی نشون دادن علائم بیماری به سرپرست های خودشون محتاط هستن، بنابراین باید به ویژه مراقب علائمی مثل تنفس سریع باشین. مراقب بودن ممکنه به شما توی تعیین علت نفس نفس زدن گربه یا موقعیت هایی که طی اون رخ میده کمک کنه. از اونجایی که نفس نفس زدن گربه می‌تونه نشونه‌ای از یه بیماری جدی باشه، اگه گربه به تنفس سریع ادامه میده، مهمه که به دامپزشکی مراجعه کنین.
نفس نفس زدن گربه دقیقا چیه؟
برای اینکه بفهمین گربه سریع نفس می کشه یا نه، ابتدا باید میزان تنفس سالم گربه رو بدونین که ۲۰ تا ۳۰ تنفس در دقیقه هنگام استراحت یا خوابیدنه. تنفس باید حرکات کوچیکی توی قفسه سینه ایجاد کنه. اگه پهلوهای گربه شما به مقدار زیادی حرکت می کنه، این می تونه نشون دهنده تنفس سخت باشه. اگه تنفس گربه شما غیر طبیعیه باید مراقب و هوشیار باشین. این غیر طبیعی بودن به این صورته که به طور غیرعادی نفس بکشه، تنفسش سریع و پر سر و صداعه (صدای بلند، تند یا همراه با صدای سوت).
برای اندازه گیری میزان تنفس گربه در حالت استراحت، تعداد تنفس هایی که گربه شما هنگام خواب انجام میده رو بشمارین. یک تنفس شامل بالا رفتن (دم) و پایین اومدن (بازدم) قفسه سینه گربه شماست. از گوشی موبایل یا ساعت خودتون برای تنظیم زمان روی ۳۰ ثانیه استفاده کنین و شمارش کنین که توی این دوره ۳۰ ثانیه چند تنفس رخ داده. توی مرحله بعد، تعداد نفس هایی که شمردین رو در دو ضرب کنین تا تعداد نفس های یک دقیقه رو بدست بیارین. اگه گربه شما در حال استراحت بیش از ۳۰ بار در دقیقه نفس می کشه، تاکی پنه رو تجربه می کنه.
علائم نفس نفس زدن گربه ها
از اونجایی که نفس نفس زدن گربه نشونه ی یک مشکل اساسی سلامتیه، اغلب تعدادی علائم دیگه همراه با تنفس سریع وجود داره. هر گونه مشکل تنفسی یه وضعیت اورژانسی محسوب میشه و نیاز به مراقبت فوری دامپزشکی داره. حین نفس نفس زدن گربه ممکنه این علائم رو مشاهده کنین:
- بالا و پایین رفتن سریع شکم یا قفسه سینه
- تنفس با دهان باز
- سرفه کردن
- نق زدن
- نفس کشیدن با آرنج های بیرون زده از بدن
- تنفس پر سر و صدا
- بی حالی/خستگی
- آبی شدن رنگ لثه
- دشواری در تنفس
- عدم تحمل/بی میلی به حرکت
- غذا نخوردن
واضح ترین علامت نفس نفس زدن گربه ها، بالا و پایین رفتن سریع شکم و قفسه سینه ست که نشون میده گربه سریع تر از حد طبیعی نفس می کشه. گاهی اوقات به نظر میرسه که پهلوهای گربه شما با هر نفس به داخل و خارج مکیده میشه. ممکنه گربه‌تون رو ببینین که سعی می‌کنه با خم شدن به سمت پایین با آرنج‌هایی که کمی از بدنش بیرون کشیده شده و سرش به سمت جلو کشیده شده، نفس کشیدن خودشو راحت کنه.
گربه ای که واقعاً برای نفس کشیدن مشکل داره، اغلب با دهان باز نفس نفس می زنه و ممکنه مضطرب یا حتی وحشت زده به نظر برسه.
بسته به علت نفس نفس زدن گربه، ممکنه صداهای تنفسی غیرطبیعی مثل سوت، خس خس یا ناله رو در هر نفس بشنوین. گربه شما حتی ممکنه سرفه کنه. اگه مشکل تنفسی بسیار شدید باشه، لثه های گربه شما ممکنه آبی به نظر برسه که نشون دهنده کمبود اکسیژنه.
علائم دیگه ای که می تونه همراه با مشکلات تنفسی باشه شامل از دست دادن علاقه به بازی یا فعالیت های دیگه، خوابیدن بیش از حد معمول، از دست دادن اشتها، بی حالی یا افسردگی و تحریک پذیریه.
علل نفس نفس زدن گربه ها
نفس نفس زدن گربه ها نشونه ای از انواع بیماری ها و صدماته و باید بلافاصله توسط دامپزشک ارزیابی بشه. در حالی که برخی از علل تاکی پنه خفیف هستن و به راحتی قابل درمان هستن، بسیاری از اونا بدون درمان سریع، تهدید کننده زندگی محسوب میشن.
برخی از علل احتمالی عبارتند از:
آلرژی
گربه ها هم مثل انسان ها می تونن به غذاها یا ذرات معلق در هوا مثل گرده آلرژی داشته باشن.
کم خونی
علل زیادی برای کم خونی وجود داره که در اونا گلبول های قرمز بسیار کم هستن. از اونجایی که گلبول های قرمز خون حامل اکسیژن هستن، کم خونی می تونه منجر به تنفس سریع به عنوان راهی برای جبران کاهش سطح اکسیژن خون بشه.
آسم
این اختلال تنفسی باعث انقباض مجاری تنفسی گربه میشه و تنفس رو دشوار می کنه.
ناراحتی عاطفی
اگه گربه شما ترسیده، استرس داشته باشه یا عصبانی باشه، سریعتر از حالت عادی نفس می کشه. با این حال، در این مورد، بعد از آروم شدن گربه، تعداد تنفس باید به حالت عادی برگرده.
تحرک و تلاش
گربه‌ای که زیاد بازی می‌کنه، ورزش می‌کنه، یا به‌طور کلی تحرک زیادی داره، سریعتر از حالت عادی نفس میکشه. با این حال، پس از استراحت گربه، تعداد تنفس باید به حالت عادی برگرده.
بیماری قلبی
نارسایی احتقانی قلب، همراه با سایر بیماری های قلبی، به دلیل کاهش توانایی قلب توی حرکت خون اکسیژن دار در سراسر بدن گربه، می تونه باعث تنفس سریع بشه.
گرما
اگه گربه شما بیش از حد گرم شده باشه، در تلاش برای خنک شدن، سریعتر از حد معمول نفس می کشه.
درد
گربه هایی که درد دارن اغلب توی پاسخ به استرس به سرعت نفس می کشن.
پلورال افیوژن (تجمع غیر طبیعی مایع توی حفره قفسه سینه)
وجود مایع توی حفره قفسه سینه توانایی قلب و ریه ها رو برای کار طبیعی محدود می کنه و منجر به نفس نفس زدن گربه و سایر علائم دیسترس تنفسی میشه.
ادم ریوی (پر شدن ریه ها از مایع)
در این شرایط، ریه ها قادر به اکسیژن رسانی موثر به خون نیستن و باعث افزایش سرعت تنفس برای جبران میشه.
وجود اشیاء خارجی که در مجرای تنفسی
اگه گربه شما یه اسباب بازی، تکه غذا یا جسم خارجی رو که راه های هوایی رو مسدود می کنه ببلعه، در تنفس و بازدم به مشکل برخورد خواهد کرد.
عفونت های تنفسی
هر گونه عفونت در سیستم تنفسی، مثل ذات الریه، می تونه سرعت تنفس گربه رو افزایش بده.
تروما، قرار گرفتن در معرض سموم یا آسیب
ضربه می تونه منجر به تنفس سریع توی پاسخ به شوک یا به دلیل آسیب به سیستم تنفسی گربه بشه.
تومور در قفسه سینه یا گلو
اگه تومور به اندازه‌ای بزرگ باشه که مانع از حرکات طبیعی ریه و قلب بشه یا فضایی رو توی قفسه سینه گربه اشغال کنه، یکی از علائم ممکنه تنفس سریع باشه.
تشخیص تنفس سریع در گربه ها
اگه گربه شما سریع نفس میکشه، عوامل آشکاری که ممکنه باعثش بشن رو در نظر بگیرین و اونارو از محیط گربه حذف کنین. برخی از عوامل عبارتند از پریشانی عاطفی و گرما. به عنوان مثال، اگه گربه شما به دلیل گرما نفس نفس می زنه، اونو در اسرع وقت از گرما خارج کنین و مطمئن بشین که آب در دسترسش باشه. اگه تنفس گربه شما به سرعت به حالت عادی برگرده، پس می دونین که مشکل یه واکنش موقعیتی بوده و نه یه مشکل اساسی سلامتی. با این حال، اگه با وجود رفع علت احتمالی، تنفس سریع ادامه یافت، به دامپزشک مراجعه کنین.
دامپزشک معاینه انجام میده و نحوه تنفس گربه شما رو مشاهده می کنه، به صداهای قفسه سینه گوش میده تا شواهد یا ناهنجاری هایی مانند سوفل قلب یا مایع در ریه ها رو مشاهده کنه. همچنین رنگ لثه های گربه شما رو بررسی می کنن تا بفهمن که آیا اکسیژن به طور موثر به اندام ها می رسه یا خیر، و در نهایت معاینه کامل کل بدن رو انجام میدن.
دامپزشک شما به احتمال زیاد آزمایش های خون رو برای بررسی شرایط زمینه ای انجام میده و برای بررسی ریه ها و قلب رادیوگرافی و/یا سونوگرافی می گیره.
درمان تنفس سریع در گربه ها
نفس نفس زدن گربه از علائم یه مشکل پزشکی زمینه ایه و درمانش بسته به شدت بیماری و تشخیص متفاوته. اگه حیوان خانگی شما برای نفس کشیدن مشکل داره، دامپزشک یا تکنسین دامپزشکی ممکنه بلافاصله پس از ورود اونو به محل درمان ببره تا گربه شما رو تثبیت کنه. این کار شامل تامین اکسیژن از طریق ماسک و قرار دادن یه کاتتر IV برای تجویز داروها و مایعات اورژانسیه. اگه جسم خارجی توی مجاری تنفسی گربه گیر کرده باشه، دامپزشک در صورت امکان اونو به صورت دستی یا در صورتی که به راحتی به جسم دسترسی پیدا نکنه، از طریق جراحی اورژانسی خارج می کنه.
در موارد پلورال افیوژن، توراسنتز ممکنه برای برداشتن مایع از قفسه سینه انجام بشه که تنفس رو بهبود می بخشه و نمونه مایع رو برای تجزیه و تحلیل در اختیار دامپزشک قرار میده. اگه بیماری قلبی نگران کننده ست، وقتی که گربه شما تثبیت شد، ممکنه برای ارزیابی اندازه و عملکرد قلب، رادیوگرافی و اکوکاردیوگرام قلب انجام بشه.
در موارد بیماری های عفونی یا التهابی یا اگه دامپزشک مشکوک باشه که آلرژی باعث ایجاد مشکل شده، آنتی بیوتیک ها، داروهای آلرژی و داروهای ضد التهاب تجویز میشن.
اگه گربه شما دچار مشکل تنفسیه، بهتره تا حد امکان آروم باشه. اگه جا به جایی برای گربه شما استرس زاست، دامپزشک شما می تونه در مورد نحوه حمل و نقل گربه به بهترین نحو به شما کمک کنه و بهتر از اون شما میتونین از خدمات دامپزشکی در محل برای گربتون استفاده کنین که استرسش رو به کمترین میزان ممکن برسونین.
به یاد داشته باشین که اگه فکر می کنین گربه شما تنفس سریع داره، در بیشتر موارد، این یه وضعیت اورژانسیه. همیشه مطمئن ترین کار اینه که حیوان خانگیتون رو با دیدن اولین نشانه تنفس سریع ارزیابی کنین. اگه گربه شما تنفس سریعی داشت که بعد از چند دقیقه برطرف می‌شد، دفترچه‌ای از جزئیات از جمله مدت زمان طول کشیده، قبل و بعد از اون و چیزهایی که باید به دامپزشک بگین رو اماده کنین. این به دامپزشک شما کمک می کنه تا علل بالقوه رو محدود کرده و محرک های احتمالی رو تشخیص بده.
پیشگیری از نفس نفس زدن گربه ها
از اونجایی که موارد زیادی می تونه باعث تنفس سریع در گربه ها بشه، همیشه نمی تونین از این علامت جلوگیری کنین. اما شما می تونین با انجام معاینات دامپزشکی منظم، تغذیه متعادل و سالم، اطمینان از وزن مناسب گربه و اجتناب از موقعیت هایی که ممکنه باعث استرس، ترس یا گرمازدگی گربه شما بشه، از مشکلات سلامتی جلوگیری کنین.
منبع: thesprucepets
دانشجوی دکتری عمومی دانشگاه سمنان
