سندرم اختلال عملکرد شناختی سگ (CCD یا CDS) یه وضعیت مرتبط با پیری مغز سگه که در نهایت منجر به تغییر توی آگاهی، نقص در یادگیری و حافظه و کاهش پاسخگویی به محرک‌ها میشه. این سندرم در سگ ها با زوال عقل یا آلزایمر در انسان تقریبا مشابه در نظر گرفته میشه.
اگرچه علائم اولیه این اختلال خفیفه، اما به تدریج در طول زمان بدتر میشه، فراتر از اون چیزی که با افزایش سن طبیعی میشه انتظار داشت. این حیوانات خونگی “زوال شناختی” رو تجربه می کنن که در واقع کاهش توانایی مغز برای انجام کارهای عادیه. در واقع، علائم بالینی سندرم اختلال عملکرد شناختی و آلزایمر سگ تقریباً توی یک سگ از هر سه سگ بالای ۱۱ سال دیده میشه و توی سن ۱۶ سالگی، تقریباً همه سگ ها حداقل یه علامت رو نشون میدن.
توی این مطلب قراره همه چیزهایی که باید در مورد زوال عقل و آلزایمر سگ بدونین، از علائم، علل و امید به زندگی گرفته تا درمان و پیشگیری رو یاد بگیرین.
علائم زوال عقل و آلزایمر سگ ها
مواردی که در ادامه میگیم رایج ترین آلزایمر سگ ها هستن:
- گیجی/ سردرگمی
گیر افتادن بین وسایل و اشیا
عدم شناخت افراد آشنا یا حیوانات خونگی
خیره شدن به دیوارها
پرسه زدن
- تغییرات رفتاری
تحریک پذیری شدید
کاهش میل به بازی و جنب و جوش
لیس زدن بیش از حد خودش
عدم تمایل به گرومینگ و نظافت شخصی
از دست دادن اشتها و بی اشتهایی
- اضطراب/ بی قراری/ اختلال حافظه
به نظر میرسه که به آموزش های قبلی یا قوانین خونه بی توجه میشن.
توی یادگیری چیزای جدید کند میشن.
ناتوانی توی پیروی از دستورات و فرمان های آشنا
مدفوع و ادرار کردن توی خونه
- تغییرات توی چرخه خواب
شب بیداری
سر و صدای شبانه
پرسه زدن توی شب
علل زوال عقل و آلزایمر سگ
دلایل دقیق CCD مشخص نیست، اما خیلی از تغییرات مشابهی که با افزایش سن انسان ها باعث ایجاد مشکل میشه، احتمالاً با افزایش سن حیوانات خونگی ما هم باعث ایجاد مشکلات میشه. دانشمندان در حال مطالعه CCD و شباهت های اون با آلزایمر هستن. تحقیقات همچنان در حال انجامه و پیشرفت‌های جدید دائماً در حال بررسیه اما در اینجا بعضی از چیزهایی که لازمه بدونیم و تا این لحظه شناخته شده رو براتون آوردیم.
با افزایش سن سگ ها، مغز آتروفی میشه، به این معنی که سلول ها میمیرن. این امر به ویژه روی بخشی از مغز که مسئول یادگیری و حافظه ست (قشر مخ) و نواحی مسئول هماهنگی (مخچه) تأثیر میذاره.
تحقیقات همچنین نشون داده که سگ‌های مبتلا به CCD یه پروتئین غیرطبیعی به نام بتا آمیلوئید توی مغزشون دارن. ثابت شده که تجمع این پروتئین باعث کاهش سیگنال‌های عصبی توی مغز میشه. توی سگ‌های دارای انتقال‌دهنده‌های عصبی CCD، که به مغز توی ارسال سیگنال‌ها کمک می‌کنه، توسط سطوح بالایی از ترکیبی به نام مونوآمین اکسیداز ب (MAOB) تخریب میشه.
از تحقیقات انجام شده میشه این نتیجه رو گرفت که سگ های مبتلا به صرع و سگ هایی که سبک زندگی کم تحرکی دارن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به CCD هستن.
دامپزشک ها چجوری زوال عقل و آلزایمر سگ ها رو تشخیص میدن؟
شما باید تاریخچه کاملی از سلامت سگ خودتون به دامپزشک ارائه بدین، از جمله شروع و ماهیت علائم و حوادث احتمالی که ممکنه باعث بروز رفتارها یا عوارض غیرعادی شده باشه.
بعد از گرفتن تاریخچه، دامپزشک یه معاینه فیزیکی کامل برای ارزیابی وضعیت سلامت کلی و عملکردهای شناختی سگ شما انجام میده. آزمایش‌های معمول خون، آزمایش تیروئید، سونوگرافی و رادیولوژی با اشعه ایکس هم برای رد سایر بیماری‌هایی که ممکنه منجر به تغییرات رفتاری مرتبط با سندرم اختلال عملکرد شناختی سگ بشه، استفاده میشن. دامپزشک شما همچنین ممکنه تصویربرداری های پیشرفته مثل ام آر آی یا سی تی اسکن رو توصیه کنه.
درمان زوال عقل و آلزایمر سگ
سگ های مبتلا به سندرم اختلال عملکرد شناختی و آلزایمر سگ نیاز به درمان و حمایت مادام العمر دارن. در حالی که هیچ درمانی وجود نداره، چند تا کار وجود داره که می تونین توی خونه انجام بدین تا به عملکردهای شناختی سگ خودتون کمک کنین.
حفظ یه محیط سالم و محرک به کند کردن پیشرفت زوال شناختی و آلزایمر سگ کمک می کنه. این کار به طور معمول شامل تحمیل یه روال روزانه ورزش، بازی و تحریک ذهنیه. حفظ یه روال سختگیرانه، به ویژه توی زمان خواب می تونه به کاهش علائم CCD کمک کنه.
در دسترس‌تر و ایمن‌تر کردن خونه برای سگ سالمندتون هم می‌تونه کمک کنه:
- چراغ های شب و چراغ خواب می تونه به سگ سالمند شما کمک کنه تا توی تاریکی حرکت کنه.
- تخت های فوم ارتوپدی (با روکش های قابل شستشو) می تونن خواب راحت تری برای سگ شما فراهم کنن
علاوه بر این، از دارو درمانی و رفتار درمانی میشه برای کمک به راحت و فعال نگه داشتن سگ شما استفاده کرد. دامپزشک شما همچنین ممکنه استفاده از یه رژیم غذایی خاص و متعادل رو برای بهبود عملکرد شناختی سگ از نظر حافظه، توانایی یادگیری و غیره پیشنهاد بده.
رژیم های غذایی تجویزی برای سلامت مغز و کاهش علائم آلزایمر سگ از برند های مختلف غذا خشک مثل رویال کنین و هیلز در دسترس هستن و به اسم Hills’ b/d، Royal Canin’s Mature Consult و Purina Pro Plan’s Neurocare وجود دارن که میتونین این مدل غذا خشک ها رو از پتشاپ های معتبر تهیه کنین. این رژیم‌ها معمولاً سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌های B، E و C، سلنیوم، فلاونوئیدها، بتاکاروتن، کاروتنوئیدها و کارنیتین هستن که همگی برای بهبود عملکردهای شناختی سگ بسیار عالی در نظر گرفته میشن.
مکمل های اضافی اسیدهای چرب امگا هم می تونه برای سگ های مبتلا به CCD بسیار مفید باشه. مکمل‌های دیگه ای که ممکنه برای سگ شما مفید باشه شامل ملاتونین، ویتامین B اضافی و آدنوزیل متیونین هستش.
اگه علائم مرتبط با اضطراب، عامل اصلی CCD سگ شما باشه، بعضی از سگ ها میتونن با استفاده از داروهای ضد اضطراب بهتر بشن.سلژیلین یه داروی نسخه ایه که فقط برای سگ های مبتلا به CCD تهیه میشن. این دارو MAOB (مونو آمین اکسیداز ب) رو مهار می‌کنه که به انتقال‌دهنده‌های عصبی اجازه میده تا جایی که نیاز دارن تو مغز باقی بمونن.
درمان CCD به شدت به علائم بستگی داره و قبل از شروع درمان نیازه که به طور کامل در مورد همه گزینه های درمانی با دامپزشک صحبت کنین.
دامپزشک شما به صورت دوره ای سگ شما رو ارزیابی می کنه تا پاسخش به درمان و پیشرفت علائم رو بررسی کنه. با این حال، اگه متوجه تغییرات رفتاری توی سگ خودتون شدین، بلافاصله دامپزشکتونو مطلع کنین.
توی سگ های سالمند، هر تغییری می تونه جدی باشه، بنابراین مهمه که با دیدن اولین نشونه با دامپزشک خودتون صحبت کنین. برای بیمارانی که وضعیت پایداری دارن، معاینات دو بار در سال ممکنه کافی باشه، مگر اینکه مشکلات جدیدی ایجاد بشه.
امید به زندگی توی سگ های مبتلا به آلزایمر و زوال عقل
از اون جایی که اختلال عملکرد شناختی سگ یه فرآیند دژنراتیو هستش که طی سال‌های سالمندی سگ اتفاق می‌افته، مشابه آلزایمر توی انسان، امید به زندگی می‌تونه پیش‌آگهی خیلی خوبی نداشته باشه. اگه سگی سالم باشه، زوال عقل در نهایت کیفیت زندگی سگ شما رو کاهش می ده، اما بازه زمانی مشخصی تعیین نشده.
بهترین راه برای نظارت روی سلامت و عملکرد شناختی سگ شما اینه که با دامپزشک سگ خودتون همکاری کنین و کیفیت زندگی سگتونو پیگیری کنین.
منبع: petmd
دانشجوی دکتری عمومی دانشگاه سمنان
