سیستم عصبی سگ مرکز کنترلیست که همه چیز رو کنترل میکنه، از عملکردهای خودکار مثل تنفس و تنظیم متابولیک گرفته تا تفکر که شخصیت منحصر به فرد سگ رو تشکیل میده.
اختلالات عصبی سگ میتونه از اختلالات فیزیکی گرفته تا عواملی که روی شناخت و توانایی سگتون توی درک و تبعیت از دستوراتتون میزاره، متنوع باشه.
آناتومی سیستم عصبی سگ
سیستم عصبی از مغز، نخاع و اعصاب تشکیل شده. این اندام ها و سیستم ها با هم کار میکنن تا سلامت کلی جسمی، ذهنی و عاطفی سگتون رو تنظیم کنن.
مغز: عضو اصلی شناختی بدن هستش و به سه منطقه اصلی تقسیم میشه:
ساقه مغز: عملکردهای حیاتی مثل تنفس یا هضم غذا رو کنترل میکنه.
مغز: مرکز یادگیری مثل یاد گرفتن نحوه نشستن یا دستورات دیگه
مخچه: تنظیم و کنترل فعالیت های حرکتی مثل راه رفتن
طناب نخاعی به پایه مغز متصل میشه و از ستون فقرات تا امتداد پشت به سمت دم ادامه پیدا میکنه. طناب نخاعی شامل دسته‌هایی از رشته‌های عصبی هستش که پیام های عصبی رو به مغز رد و بدل میکنه.
سیستم عصبی سگ چجوری کار میکنه؟
سیستم عصبی شامل تمام اعصابی هستش که از نخاع خارج میشن و به هر قسمت از بدن سگ میرسن. بعضی از اعصاب پیام هایی رو از بدن به نخاع میرسونن و بعدش به مغز مخابره میشن. سایر اعصاب پیام ها رو از مغز به بدن میرسونن، مثل پارس کردن.
سیستم عصبی سگ به دو سیستم مجزا اما مرتبط تقسیم میشه:
سیستم عصبی مرکزی (CNS): شامل مغز و نخاع و تمام اعصاب داخلش میشه. این اعصاب رو به دو بخش سمپاتیک و پاراسمپاتیک تقسیم میکنن. سیستم عصبی سمپاتیک مسئول تمام سیستم های مربوط به “جنگ یا گریز” از جمله قلب، رگ های خونی، ریه ها و ماهیچه هاست.
سیستم عصبی محیطی (PNS): PNS شامل تمام اعصاب خارج از مغز و نخاع هستش. این اعصاب زمانی فعال میشن که حیوان در حال استراحت باشه مثل هنگام هضم کردن غذا.
علائم اختلالات عصبی سگها
اختلالات در سیستم عصبی سگها علائمی مثل انقباضات عضلانی یا درد خفیف یا علائم شدید مثل تشنج یا فلجی ایجاد میکنه. بعضی از علائم متعددی که ممکنه نشون دهنده اختلال عصبی در سگها باشه عبارتن از:
- عدم هماهنگی (آتاکسی)
- کوبیدن روی پاها
- حرکات غیرمعمول و سریع چشم (نیستاگموس)
- مشکل در راه رفتن
- فعالیت ذهنی نامناسب
- تشنج
- لرزش عضلانی، انقباض، یا لرزش
- احساس ضعف در قسمت عقبی بدن
- احساس گیجی و سردرگمی
علل بروز اختلالات عصبی در سگها
بیماری های عصبی معمولاً به دلیل اختلالات ژنتیکی ایجاد میشن و بعضی از نژادها بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری ها هستن.
تومورهای مغزی ممکنه موجب تشنج یا تغییر رفتار سگها بشه. تومورهای ستون فقرات شبیه بیماری دیسک بین مهره‌ای هست که با کمردرد و ضعف در انتهای عقبی بدن همراهه. مصرف سموم، مثل شکلات و ضد یخ، میتونه منجر به تشنج، عدم تعادل و هماهنگی بدن بشه. برخورد با ماشین یا آسیب های دیگه میتونه منجر به مشکلات مغزی و ستون فقرات بشه
اختلالات عصبی رایج در سگها
موارد زیر برخی از شایع ترین اختلالات عصبی در سگ ها هستن:
بیماری دیسک بین مهره ای
بیماری دیسک بین مهره ای (IVDD) زمانی اتفاق میفته که موادی که داخل دیسک ستون فقرات سگ هستن، شروع به برآمدگی یا پاره شدن میکنن. این کار نخاع زیر دیسک رو فشرده میکنه و اعصاب متصل به نخاع رو مختل میکنه. IVDD میتونه تو هر نژادی دیده شه ولی بیشتر تو سگ‌هایی با سطح پشتی بلند که از نظر ساختاری پایداری کمتری تو ستون فقراتشون دارن، دیده میشه، مثل نژاد داچ‌هاند، باست‌هاند، کوکر اسپانیل، بولداگ فرانسوی و بیگل.
در سگ‌هایی که مبتلا به IVDD هستن، به نظر میاد که درد دارن و تمایلی ندارن روی مبل بپرن یا از پله‌ها استفاده کنن. همچنین ممکنه نشونه های شدیدتری داشته باشن، به طور مثاب زانو بزنن و روی پنجه هاشون راه برن و حتی میتونن توانایی راه رفتن و استفاده از قسمت پشتی بدنشون رو از دست بدن.
برخی از موارد IVDD رو میشه با داروهای ضد التهابی و استراحت شدید مدیریت کرد، اما تو موارد دیگه ممکنه نیاز به جراحی باشه تا سگ بتونه دوباره توانایی راه رفتن رو به دست بیاره و به تنهایی ادرار کنه. اگر اعصابی که ادرار و مدفوع رو کنترل میکنن از نخاع در نزدیکی ناحیه دیسک آسیب دیده منشعب بشن، سگ ممکنه نتونه به تنهایی ادرار کنه.
تشنج
تشنج موجی از فعالیت الکتریکی کنترل نشده در مغز هستش که اغلب با حرکات بدنی تکون دهنده همراهه. وقتی سگها تشنج میکنن، از نظر ذهنی ارادی عمل نمیکنن و اغلب کنترل مثانه یا روده شون رو از دست میدن. تشنج میتونه ناشی از سموم خاص، یه بیماری زمینه ای مثل بیماری کبد، تومور مغزی، تروما یا ژنتیک باشه.
شایع ترین علت تشنج، یه بیماری ارثی به نام صرع ایدیوپاتیک هستش. صرع معمولاً با داروهای طولانی مدت مانند لوتیراستام، فنوباربیتال یا برومید پتاسیم درمان میشه.
وقتی که سگ داروهای تشنج مصرف میکنه، معمولا برای تا اخرش عمرش باید از اونها استفاده کنه. برای شناسایی الگوهایی که ممکنه قبل از تشنج ایجاد شن، از هر دوره تشنجی سگتون یادداشت بردارین.
اگر سگتون تشنجی داره که بیشتر از ۵ دقیقه طول میکشه، یا تشنج های خوشه ای (بیش از سه بار در ۲۴ ساعت) داره، باید فوراً توسط دامپزشک اورژانس معاینه بشه چون در معرض خطر آسیب مغزی و مرگ قرار داره.
اگر سگت حالش خوب نیست و نیاز به مشاوره دامپزشکی انلاین داری، روی همین نوشته کلیک کن!
بیماری دهلیزی
بیماری وستیبولار از دست دادن ناگهانی تعادل و هماهنگی بدن هستش. سگ های مبتلا به این بیماری اغلب قادر به راه رفتن نیستن، ممکنه در یک جهت حلقه بزنن، سرشون کج بشه یا حرکات چشمی به نام نیستاگموس رو تجربه کنن. بیشتر اوقات اونها غذا نمیخورن و حالت تهوع دارن.
این بیماری در سگ های مسن شایع تر هستش و ممکنه در اثر عفونت گوش میانی یا داخلی ایجاد بشه. بیشتر اوقات، هیچ دلیل زمینه ای وجود نداره که بشه تشخیصش داد. بیماری دهلیزی اغلب با گذشت زمان برطرف میشه. معمولاً بدترین علائم بعد از دو یا سه روز اول کاهش پیدا میکنه و در عرض چند هفته از بین میره.
بیماری دهلیزی معمولاً با داروهای ضد تهوع، مثل سرنیا، و مراقبت های حمایتی برای خوردن، نوشیدن و دستشویی رفتن سگ مبتلا کنترل میشه.
منبع: petmd
