درمان اسهال سگ و اینکه چیکار باید بکنم اولین چیزیه که وقتی این اتفاق میفته ذهن سرپرست های پت رو درگیر خودش میکنه. مبتلا شدن به اسهال تو سگ ها از معدود مواردیه که صاحبای پت رو مجاب میکنه که خیلی سریع به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنن و باعث نگرانی بیشتر سرپرست ها میشه. برای اکثر دامپزشک های حیوانات کوچیک، اسهال سگ ها یا گربه ها چیزیه که روزانه شاهدش هستن. گاهی اوقات، موارد اسهال سگ رو میشه به سرعت برطرف کرد. اما متاسفانه، همیشه اینطور نیست.
موارد اسهال مزمن یا گسترده سگ می تونه هم برای سرپرست های حیوون خونگی و هم برای دامپزشک ناامید کننده باشه، چون هم هزینه بره و هم تشخیص علتش یکم مشکله.
توی این مقاله درباره علل اسهال سگ، کارهایی که می تونین توی خونه انجام بدین و این که چه زمانی باید توله سگتون رو نزد دامپزشک ببرین،صحبت میکنیم.
چه چیزی باعث اسهال سگ میشه؟
توی یه تعریف گسترده، اسهال ناشی از اختلال در عملکرد دستگاه گوارشه. فهرست تمام علل اسهال خیلی گسترده ست. تو اینجا فقط چند نمونه رایج علل اسهال سگ رو براتون آوردیم:
عروقی
- انفارکتوس (لخته ای که ورود جریان خون رو به بخشی از روده مسدود می کنه)
- شوک؛ مثل گرمازدگی یا واکنش آلرژیک می تونه باعث عدم جریان خون به دستگاه گوارش بشه.
عفونی
- عوامل ویروسی (پاروو، دیستمپر، کرونا ویروس (نه کووید-۱۹))
- انگل های کرمی (کرم گرد، کرم قلابدار، کرم شلاقی)
- انگل های تک یاخته ای (ژیاردیا، کوکسیدیا)
- عوامل باکتریایی (کلستریدیوم، لپتوسپیروز، سالمونلا، E.coli، انگل های باکتریایی روده کوچیک)
تروما
- پیچ خوردگی های دستگاه گوارش
- زخم های متنفذه
- برخورد با اتومبیل
- جسم خارجی
- قرار گرفتن در معرض سم سوزاننده (سفیدکننده و غیره)
- سمیت داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)
- زخم دستگاه گوارش
خودایمنی
- بیماری التهابی روده
- لنفانژکتازی (اتساع پاتولوژیک عروق لنفاوی روده)
متابولیک
- بیماری کلیوی
- پرکاری تیروئید
- هیپوآدرنوکورتیکیسم یا بیماری آدیسون
- هپاتیت/هپاتوپاتی
- نارسایی پانکراس اگزوکرین (EPI)
مواردی که خودتون باعث اسهال شدین (یاتروژنیک)
- بی احتیاطی توی بالانس رژیم غذایی
- استرس
- مسمومیت با شکلات
- تغذیه بیش از حد – به ویژه توی توله سگ ها
موارد التهابی
- پانکراتیت (التهاب پانکراس)
- گاستروانتریت هموراژیک
نئوپلازی یا سرطان
- لنفوسارکوم
- نئوپلازی کانونی (اولیه در مقابل متاستاتیک)
انواع اسهال سگ
وقتی که سعی می کنیم فهرست علل اسهال رو محدود کنیم، اسهال سگ رو به دو دسته اصلی تقسیم می کنیم: اسهال روده بزرگ و اسهال روده کوچیک.
اسهال روده بزرگ
اسهال روده بزرگ یا اسهال ناشی از روده بزرگ با موارد زیر مشخص میشه:
- افزایش فرکانس حرکات روده
- حجم کم مدفوع
- زور زدن برای اجابت مزاج
- خون قرمز در مدفوع و همچنین وجود مخاط در مدفوع
سرپرست های حیوانات خونگی اغلب با دیدن خون توی مدفوع سگشون خیلی نگران میشن. در حالی که این خون مطمئناً نشونه‌ای از التهابه و زمان مناسبی برای مراجعه به دامپزشکه.
در ادامه دلیلش رو توضیح میدیم. کار کولون ها (روده بزرگ) دو مورد زیره:
- نگهداری مدفوع تا زمانی که برای خروج آماده بشه
- جذب آب برای جلوگیری از کم آبی
از اونجایی که روده بزرگ باید آب رو از مدفوع بیرون بکشه و جذب کنه، رگ های خونی توی این ناحیه بسیار نزدیک به سطح هستن و به راحتی با فشار و التهاب می شکنن. به همین ترتیب، غدد مخاطی توی روده بزرگ وجود داره که به روون کردن مدفوع برای عبور آسون کمک می کنه.
وقتی که التهاب وجود داره، پوشش مخاطی بیش از حد مخاط تولید می کنه. وقتی روده بزرگ درست کار نمی کنه، مدفوع هم خیلی آبکی میشه.
اگه حجم زیادی خون توی مدفوع وجود داشته باشه (مدفوع تماماً خونی یا شبیه مربای تمشکه)، این موضوع نگران‌کننده‌تره و باید با فوریت بیشتری بهش رسیدگی بشه.
اسهال روده کوچیک
اسهال روده کوچیک یا اسهال ناشی از روده کوچیک با موارد زیر مشخص میشه:
- مدفوع با حجم زیاد و فرکانس معمولی تولید میشه
- مدفوع اغلب چرب و کف آلوده
- مدفوع به ندرت دارای خون قرمز یا مخاطیه
- معمولاً هیچ فشار و زوری برای اجابت مزاج در کار نیست
وظیفه روده کوچیک جذب مواد مغذیه. وقتی که التهاب یا اختلال در عملکرد وجود داره، ممکنه عدم جذب مواد مغذی و در نتیجه مدفوع چرب ایجاد بشه.
همچنین می تونیم علائم سوء تغذیه رو توی سگ های مبتلا به اسهال روده کوچیک مشاهده کنیم:
- کاهش وزن
- پوشش مویی ضعیف
- اشتهای شدید
اسهال حاد در سگ ها
برخی از ا‌پیزود های اسهال سگ رو میشه به راحتی برطرف کرد. شروع حاد اسهال اغلب می تونه خود به خود با کمترین مداخله شما برطرف بشه.
وقتی که اسهال سگ شما ۴۸ ساعت یا بیشتر طول کشید، یا خون توی مدفوع مشاهده کردین، یا حیوون خونگی شما علائم اضافی (استفراغ یا بی اشتهایی) داشت، وقتشه که به دامپزشک مراجعه کنین.
اسهال مزمن در سگ ها
اسهال مزمن علیرغم درمان اولیه پایداره یا ماهیتی عود کننده داره.
علل عبارتند از :
- انگل هایی مثل کرم شلاقی
- بیماری التهابی روده
- نارسایی اگزوکرین یا برون ریز پانکراس
- پرکاری تیروئید یا سایر شرایط متابولیک
- سرطان
- دیس بیوزیس ( بهم خوردن فلور میکروبی روده)
اسهال مزمن در سگ‌ها گاهی اوقات میتونه منجر به کاهش وزن، خشکی و بی‌حالتی پوشش مویی و بی‌حالی بشه.
اگه حیوون خونگی شما به طور مداوم در معرض رژیم غذایی حساسیت زا قرار می گیره، این هم می تونه باعث اسهال مزمن متناوب بشه.
بعضی از غذاهای سگ و گربه که به عنوان غذای تجاری سالم برای حیوون خونگی به بازار عرضه میشن هم می‌تونن حاوی چربی و پروتئین بالایی باشن. رژیم‌های غذایی بدون غلات محتوای فیبر سالم رو از غذای سگ حذف می‌کنن، که میتونه برای یه سیستم حساس خیلی مضر باشه.
باید سعی کنین همیشه رژیم غذایی سگتون رو متعادل و بالانس نگه دارین و از شرکت هایی غذای خشک تهیه کنین که فرمولاسیون دقیقی دارن و امتحانشون رو پس دادن.
اسهال همراه با استفراغ در سگ ها
هنگامی که اسهال سگ همراه با استفراغ رخ میده، نشون دهنده اینه که بخش جدیدی از دستگاه گوارش هم درگیر شده. گاستروانتریت اصطلاحیه که هم برای التهاب معده و هم قسمت فوقانی روده ها بکار میره.
گاهی اوقات یه غذای پرچرب، حتی به مقدار کم، میتونه باعث ایجاد پانکراتیت یا التهاب پانکراس بشه – وضعیتی که در اون لوزالمعده که آنزیم‌های گوارشی رو تولید میکنه، ملتهب میشه. این وضعیت می تونه باعث استفراغ حاد و اسهال و همچنین درد شکمی بشه. در موارد بسیار شدید، پانکراتیت حتی می تونه کشنده باشه.
استفراغ حاوی خون می تونه قرمز، قهوه ای یا سیاه به نظر برسه. برخلاف وجود مقدار کمی خون تو مدفوع، وجود هر مقدار خون توی استفراغ نگران کننده ست و باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنین.
رنگ اسهال سگ شما به چه معناست؟
رنگ مدفوع حیوون خونگی شما اغلب تحت تأثیر چیز هاییه که میخوره. به عبارت ساده تر، غذاهای با رنگ روشن تر باعث مدفوع رنگ روشن تر میشن. چند شاخص رنگ وجود داره که هنگام صحبت با دامپزشک باید به اونا توجه کرد.
اسهال زرد
اسهال زرد معمولاً زمانی ایجاد میشه که سرپرست های حیوون خونگی تغذیه و رژیم غذایی سگشون رو به سمت مرغ و برنج میبرن.
مرغ و برنج سفید هستن و وقتی با صفرای زرد در دستگاه گوارش مخلوط میشن به صورت مدفوع زرد رنگ خارج میشن.
اسهال خونی
اسهال خونی یا هماتوشزی زمانی ایجاد میشه که اسهال روده بزرگ یا کولیت وجود داشته باشه. این زمانی اتفاق می‌افته که رگ‌های خونی کوچیک توی قسمت تحتانی دستگاه گوارش باز میشن و کمی به داخل مدفوع خونریزی می‌کنن.
مقدار کمی خون زیاد نگران کننده نیست، اما اگه مدفوع عمدتاً خونیه، حیوون خونگی شما باید بلافاصله پیش دامپزشک برده بشه.
اسهال سیاه
اسهال سیاه یا ملنا زمانی ایجاد میشه که خون قبل از دفع هضم بشه. این مدفوع شبیه مدفوع نوزاد تازه متولد شده ست و می تونه رنگ مشکی یا سبز داشته باشه.
ملنا رو میشه توی شرایطی مثل زخم های خونریزی دهنده یا وجود اجسام خارجی توی دستگاه گوارش مشاهده کرد.
روش های خانگی درمان اسهال سگ
شما اصلا نباید از داروهای انسانی و داروهای خودتون برای حیوانات خونگی استفاده کنین و فقط مجاز هستین که داروهای تجویز شده توسط دامپزشک رو مصرف کنین.
- آنتی بیوتیک ها می تونن اسهال رو بدتر کنن.
- داروی بیسموت ساب سالیسیلات میتونه فقط منجر به استفراغ صورتی رنگ بشه و تاثیر خاصی نداره.
- داروی لوپرامید با فلج کردن دستگاه گوارش اثر خودشو اعمال میکنه. استفاده از این دارو می تونه برای سگ هایی که چیزهای نا معقول خوردن (مثل سموم یا اجسام خارجی) یا انگل هایی دارن که باید از طریق مدفوع دفع بشه، مشکل ساز بشه.
بهترین کاری که می تونین توی خونه برای سگتون در مواقع بروز اسهال انجام بدین اینه که بهش یه رژیم غذایی ملایم و بودن ادویه بدین.
پروتئین ساده (مرغ بدون چربی، گوشت گاو، ماهی سفید یا تخم مرغ پخته) و کربوهیدرات های ساده (برنج سفید یا قهوه ای، سیب زمینی سفید یا شیرین) رو توی ترکیب غذاییش در نظر بگیرین.
از وعده های غذایی کوچیک و مکرر تغذیه کنین که به بهبود دستگاه گوارش کمک کنه اما فشاری به دستگاه گوارش اعمال نکنه.
در مورد اسهال ناشی از استرس، مصرف مکمل فیبر چند روز قبل از رویداد استرس زا می تونه به جلوگیری از شروع اسهال کمک کنه.
همچنین می تونین کدو تنبل کنسرو شده یا پخته شده رو به عنوان منبع فیبر انتخاب کنین و به غذای سگتون اضافه کنین.
برای درمان اسهال سگ چه زمانی باید با دامپزشک تماس بگیرین؟
اگه به مدت ۴۸ ساعت سعی کردین رژیم غذایی ملایم و بدون ادویه برای سگتون داشته باشین اما اسهال رفع نشد، وقت اینه که به دامپزشک مراجعه کنین.
علائم دیگه ای که نشون میده باید فورا به دامپزشک مراجعه کنین شامل موارد زیره:
- استفراغ (به خصوص اگه خون وجود داشته باشه)
- کاهش وزن
- اسهال شدید همراه با مقدار زیادی خون
- بروز اسهال بعد از تزریق واکسن یا دارو
اگه توی هر شرایطی از وضعیت سگتون و یا علائمش مطمئن نیستین بهتره جانب احتیاط رو رعایت کنین و حتما با دامپزشک تماس بگیرین.
درمان اسهال سگ
وقتی که به دامپزشک مراجعه می کنین، ممکنه یک یا چند آزمایش رو برای کمک به تشخیص و حذف موارد احتمالی اسهال توصیه کنه:
- فلوتاسیون مدفوع به دنبال وجود انگل های روده ای.
- آزمایش ژیاردیا که وجود انگل ژیاردیا رو بررسی می کنه.
- رنگ امیزی گِرَم به دنبال انواع خاصی از باکتری ها و/یا رشد بیش از حد باکتری ها هستن.
- نمایشگرهای تست و کیت های تشخیص پاروو ویروس
- ازمایش بیوشیمیایی خون و آزمایش خون CBC به دنبال علائم از دست دادن پروتئین، بیماری متابولیک، التهاب، کم خونی و موارد دیگه.
- آزمایشات CPL که وجود لیپاز پانکراس رو بررسی می کنه. این شاخص می تونه توی حیوانات خونگی مبتلا به پانکراتیت افزایش پیدا کنه.
- تصویربرداری (رادیوگرافی یا اولتراسوند) به دنبال شواهدی از انسداد، سرطان، بیماری کیسه صفرا، بیماری التهابی روده و موارد دیگه.
همچنین دونستن اطلاعات زیر و ارائه اون به دکتر وقتی که به دامپزشک مراجعه میکنین میتونه خیلی توی تشخیص درست کمک کننده باشه:
- تاریخچه کامل بیماری، از جمله زمان شروع اون
- علائمی که متوجه شدین
- رنگ مدفوع
- این که آیا چیزی غیرعادی وجود داره که ممکنه باعث اسهال شده باشه یا نه
وقتی سرپرست بتونه شرح حال کاملی ارائه بده، گاهی اوقات میتونه منجر به این بشه که دامپزشک فهرست آزمایش‌هایی رو که می‌خواد انجام بده محدود کنه – که میتونه به صرفه‌جویی توی وقت و هزینه شما هنگام تشخیص کمک کنه.
داروهای مورد استفاده برای درمان اسهال سگ
مترونیدازول و تایلوزین دو آنتی بیوتیکی هستن که دارای خواص ضد التهابی شناخته شده روی دستگاه گوارش هستن. در صورت مشکوک شدن به رشد بیش از حد باکتری، ممکنه آنتی بیوتیک های دیگه ای مثل آموکسی سیلین اضافه بشه.
پروبیوتیک ها و فیبر می تونن نقش مهمی توی رفع اسهال داشته باشن. باکتری های خوب موجود توی دستگاه گوارش فیبر رو مصرف می کنن و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید می کنن که به بهبود روده کمک می کنه.
همون طور که میدونین وتوریا یه پلتفرم جامع سلامت پته که از یه تیم دامپزشک متخصص تشکیل شده و به صورت مشاوره آنلاین و خدمات ویزیت در محل به کوچولوهای شما کمک میکنه. اگه سگ شما مبتلا به اسهال یا هر بیماری دیگه ای شد، میتونین خیلی راحت توی سایت ما درخواست خودتون رو ثبت کنین. مثلا توی مراحل اولیه میتونین در خواست مشاوره آنلاین بدین و با راهنمایی دکتر دامپزشک و شرح حال سگتون به بهبودش کمک کنین. از طرفی اگرم بخواین که درمان رو کامل و حضوری پیگیری کنین میتونین در خواست ویزیت در محل بدین تا دامپزشک های ما بی دردسر و توی خونه خودتون روند تشخیص و درمان رو طی کنن.
ممنون که همیشه همراه وتوریا هستین.
برای در خواست مشاوره آنلاین دامپزشکی از وتوریا روی این نوشته کلیک کنین.
برای در خواست خدمات دامپزشکی در محل از وتوریا روی این نوشته کلیک کنین.
منبع: petmd
دانشجوی دکتری عمومی دانشگاه سمنان
