ماندن تخم در پرنده ها: درمان جا ماندن تخم در پرندگان جیست؟

ماندن تخم در پرنده ها یکی از شایع ترین بیماری های پرنده های خونگیه. تو یه پرنده سالم٬ تخم ها به صورت منظم تولید میشن و از بدنش خارج میشن و توی لانه توسط خود پرنده گذاشته میشه. با این حال بنا بر دلایل و شرایطی٬ ممکنه تخم نتونه از بدن پرنده خارج بشه ه به این اتفاق ماندن تخم در پرنده ها میگن. ماندن تخم در پرنده ها یه بیماری جدی به حساب میاد که میتونه منجر به بیماری بشه و یا پرنده رو به کام مرگ بکشونه.

در حالی که ماندن تخم تو پرنده ها مشکل رایجی نیست اما یکی از شایع ترین بیماری های مرتبط به تولید مثل پرنده ها هستش که تو برخی از گونه ها یا نژادها٬ شیوع بیشتری داره.

پرندگان با سایز کوچک مثل فنچ٬ قناری٬ طوطی ها٬ مرغ عشق و عروس هلندی بیشتر و با شدت زیادتری تحت تاثیر تخم ماندگی قرار میگیرن.

علائم بالینی ماندن تخم در پرنده ها چیه؟

• افسردگی
• بی اشتهایی
• پف کردن بیش از حد پرها
• کم تر سروصدا کردن
• زور زدن
• اتساع شکم
• بیرون زدگی کلوآک
• تکان دادن دم
• تنفس با دهان باز
• عدم نشستن
• ضعف و لنگش
• فلجی
• مرگ ناگهانی

علائم ماندن تخم در پرنده ها معمولا در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت ظاهر میشه. پرنده هایی که برای مدت طولانی تر از ۴۸ ساعت در معرض تخم ماندگی هستن٬ احتمال خوب شدنشون کمتره و همچنین احتمال بروز علائم شدیدتر مثل فلجی و یا مرگ ناگهانی در اونا بیشتره.

دلایل ماندن تخم در پرنده ها چی میتونه باشه؟

علت ماندن تخم در پرندها ها تا حدی به گونه ی پرنده بستگی داره.

تو شرایط عادی ٬ پرنده ماده بعد از اینکه٬ تخمک رو تو مجرایی به نام مجرای تخمک آزاد کرد٬ تخم رو تولید میکنه. تو این مرحله *تخم مرغ* فقط از زرده تشکیل شده و همزمان با اینکه تو مجرای تخمک حرکت میکنه٬ مواده سفیده تخم مرغ‌ (که تحت عنوان آلبومین نیز شناخته میشن) شروع به تجمع در اطراف زرده میکنن و غشایی تشکیل میشه که بعدا تبدیل به کربنات کلسیم میشه و در واقع٬ پوسته ی تخم مرغ رو ایجاد میکنه.

اولین علت ماندن تخم در پرنده ها٬ وجود کمبودهای تغذیه ای هستش که منجر به تولید نامناسب تخم مرغ میشه. این مورد میتونه یا ناشی از خود کمبودهای تغذیه ای باشه و یا ناشی از تولید بیش از حد تخم مرغ باشه که میتونه باعث ایجاد کمبودهای تغدیه ای شدید مواد مغذی از جمله کلسیم٬ ویتامین E و سلنیوم بشه.

اگر دوست دارین در رابطه با علت پرکنی تو پرنده ها بیشتر بدونین کلیک کنین.

بعضی از پرنده ها به دلیل تفاوت های آناتومیکی و یا متابولیکی مستعد تخم ماندگی هستن. مشکلات آناتومیکی ممکنه به دلیل مشکلات رشد و یا انسداد ها از جمله تومورها ایجاد بشه.

البته ماندن تخم در پرنده ها میتونه دلایل دیگه ای هم داشته باشه از جمله استرس٬ اضافه وزن٬ نداشتن تحرک و وجود عفونت تو بدن.

حالا که با دلایل ایجاد تخم مادگی تو پرنده ها آشنا شدیم٬ چطوری میتونیم متوجه این بشیم که آیا پرنده به این بیماری مبتلا هست یا خیر؟

دامپزشک٬ ماندن تخم در پرنده رو بعد از معاینه بالینی و علائم٬ تشخیص میده. اگه تخم به قدر کافی رشد کرده باشه که پوسته در اطرافش ایجاد شده باشه٬ ممکنه گاهی اوقات داخل شکم پرنده٬ تخم احساس بشه.

اگه پرنده شما حالش خوب و سرحال باشه٬ رادیوگرافی (اشعه ایکس) رایج ترین روش برای تشخیص ماندن تخم در پرنده هاست.اگه پوسته تخم نرم باشه٬ پوسته نداشته باشه یا پوسته در محل مجرای تخمک شکسته شده باشه٬ دامپزشک ممکنه از اولتراسونوگرافی٬ لاپاراسکوپی / لاپاراتومی به جای رادیوگرافی٬ استفاده بکنه.

آزمایشات تکمیلی پاراکلینیکی ممکنه برای ارزیابی سلامت کلی پرنده نیاز باشه مثل آزمایش خون و کشت باکتری.

درمان ماندن تخم در پرنده ها:

تو بیشتر مواقع٬ مراقبت حمایتی از پرنده بهش کمک میکنه تا خودش بتونه به راحتی تخم رو از بدنش خارج کنه. این مراقبت های حمایتی میتونه شامل گرم کردن محیط زندگی٬ دادن مایعات به پرنده برای از بین بردن کم آبی بدن و اصلاح هرگونه کمبودهای تغدیه ای باشه. در صورت نیاز٬ دامپزشک میتونه موارد زیر رو برای پرندتون تجویز کنه:

• تزریق کلسیم
• تزریق ویتامین D و ویتامین A
• آنتی بیوتیک تراپی
• استفاده از داروهای ضد درد

تو موارد شدید٬ تخم ماندگی٬ کلوآک ممکنه از از بدن پرنده بیرون بزنه. پرندگانی که تو اونا بیرون زدگی کلوآک وجود داره٬ در معرض خطر بیشتری برای بروز عوارض شدید هستن. تو این شرایط اگه بشه به تخم رسید٬ اونو به صورت دستی. برمیدارن و کلوآک٬ به شکل راحت تری قابل درمان خواهد بود. البته شاید برای بیرون زدگی کلوآک نیاز به بخیه باشه و پرنده در دوران نقاهت نیاز به آنتی بیوتیک تراپی و داروهای مسکن خواهد داشت.

اگه ماندن تخم در پرنده به خاطر انقباضات ضعیفی باشه که به واسطه این انقباضات ضعیف٬ تخم قادر به خروج از مجرای تخمک نباشه٬ دامپزشک ممکنه دارویی مانند اکسی توسین رو برای تحریک انقباضات قوی تجویز بکنه.

اگه پرنده نتونه به تنهایی تخم رو از بدن خودش خارج کنه و همچنین نتونیم تخم رو با دست از بدن پرنده خارج کنیم٬ باید پرنده رو تحت بیهوشی عمومی قرار بدیم و از طریق جراحی٬ به برداشتن تخم اقدام کنیم.

ریکاوری و مدیریت ماندن تخم در پرنده ها به چه شکل خواهد بود؟

پرندگانی که به تخم ماندگی مبتلا شده ان باید حداقل بین ۲ تا ۴ هفته یا ترجیحا برای کل فصل تولید مثلی٬ از محرک های تولید مثلی به دور باشن. این پرنده ها همچنین باید تحت نظارت و بررسی دامپزشک قرار بگیرن تا علت تخم ماندگی تو اونا مشخص بشه. از همه مهمتر اینه که کمبودهای تغذیه ای رو اصلاح کنیم تا در آینده شاهد ماندن تخم در پرنده نباشیم.

برای کاهش سیگنال هایی که تولید مثل رو تو پرنده کاهش میده میتونین موارد زیر رو امتحان کنین:

• تنظیم میزان نوری که پرنده در اونجا زندگی میکنه
• برداشتن جعبه های تو در تو که پرنده میتونه داخلش قایم شه
• چیدمان مجدد وسایل داخل قفس
• دور کردن پرنده از جفت
• استفاده از هورمون

ماندن تخم تو پرنده میتونه در دراز مدت عوارضی رو برای پرنده ایجاد بکنه از جمله ایجاد زخم٬ تنگی و یا چسبندگی در مجرای تخمک. همه ی این موارد میتونه ریسک تخم ماندگی رو در دوره های بعدی تولید مثلی افزایش بده. پرندگانی که سابقه ماندن تخم در اونا وجود داره ممکنه توده های غیرسرطانی یا مناطق التهابی به نام گرانولوما٬ داخل مجرای تخمک ایجاد کنن و یا ممکنه باعث ایجاد عفونت های مجرای تناسلی بشن.

پیشگیری از ماندن تخم در پرنده میتونه شامل اصلاح مواردی از جمله جیره غذایی باشه و اینکه مطمئن بشیم وزن پرنده در حالت ایده آل قرار داره و پرنده اضافه وزن نداره.

توصیه های غذایی بر اساس گونه و نژاد پرنده میتونه متفاپت باشه و بهتره برای این موضوع حتما از دامپزشک مشورت بگیرین.

در موارد شدید ماندن تخم در پرنده٬ شاید لازم باشه لوله رحمی رو با جراحی از بدن پرنده خارج کرد.

منبع: petmd