سر فصل ها
Toggleقارچ پوستی گربه توسط عوامل قارچی ایجاد میشه که ارگانیسم های انگلی و هاگ زا هستن و در محیط گستردن. هاگ های قارچ بسیار مقاوم هستن و می تونن سال ها در محیط باقی بمونن. گربه ها این هاگ ها رو از تماس مستقیم با حیوان آلوده یا مستقیماً از محیط و بیشتر از طریق خاک می گیرن.
عفونتهای قارچی میتونن باعث ایجاد مشکلات مختلفی از عفونتهای پوستی گرفته تا بیماریهای تنفسی بشن. هنگامی که هاگ های عفونی قارچ با پوست یا ناخن گربه تماس پیدا می کنه، می تونه تکثیر بشه.
همین الان از متخصص برای سلامت گربه ات کمک بگیر
اکثر حیوانات سالم و بالغ سیستم ایمنی قوی برای مبارزه با عفونت های قارچی دارن؛ اما استرس، بیماری و سیستم ایمنی ضعیف می تونه گربه ها رو مستعد ابتلا به عفونت های قارچی کنه. عفونت های قارچی از این ضعف سوء استفاده می کنن و به سد محافظ معمولی پوست حمله می کنن. قارچ پوستی گربه در شرایط گرم و مرطوب بیشتر دیده میشه.
بسیاری از عفونت های قارچی زئونوز هستن، به این معنی که می تونن انسان رو هم مبتلا کنن. اگه قارچ پوستی گربه شما تشخیص داده شده یا مشکوک به بیماری قارچیه، مهمه که این موضوعو با دامپزشک در میون بذارین.
انواع قارچ پوستی گربه ها
درماتوفیتوز شایع ترین عفونت قارچی پوست در گربه هاست. این قارچ پوستی گربه معمولاً “کچلی حلقوی” یا همون ringworm نامیده میشه. کچلی کرم حلقوی برخلاف اسمش توسط یه کرم ایجاد نمیشه، بلکه توسط یه نوع قارچ ایجاد میشه.
یک ضایعه کلاسیک کرم حلقوی در واقع یه الگوی حلقه مانند از ریزش مو و پوسته پوسته ست که به آرومی گسترش پیدا میکنه، اگرچه همیشه اینطور نیست. برخی از گربهها ممکنه ضایعه حلقوی بدون عارضه پوستی یا سایر الگوهای ریزش مو و پوسته پوسته شدن داشته باشن.
گربه ها معمولاً به قارچ میکروسپوریوم کنیس آلوده میشن، اما قارچ های دیگه ای هم مثل Microsporum gypseum (میکروسپوریوم ژیپسئوم) و Trichophyton mentagrophytes (تریکوفایتون منتاگروفایتس) وجود دارن که ابتلای گربه به این قارچ ها کمتره. در صورت آلوده شدن، برخی از گربهها ممکنه ناقل بدون علامت کرم حلقوی باشن و علائم بالینی بسیار کمی از خودشون نشون بدن، با این حال هنوز قادر به گسترش عفونت هستن.
سایر عفونت های قارچی کمتر شایع که پوست گربه ها رو آلوده می کنن عبارتند از:
- کریپتوکوکوزیس: یه بیماری قارچیه که ممکنه باعث ضایعات تنفسی، سیستم عصبی، چشم و پوست بشه. این قارچ پوستی گربه از طریق خاک و مدفوع پرندگان به خصوص کبوتر منتقل میشه.
- کوکسیدیومایکوزیس: به عنوان “تب دره” یا “تب صحرایی” شناخته میشه که می تونه توی مناطق خشک و نیمه خشک یافت بشه. این نوع از عفونت ها معمولاً پس از طوفان های گرد و غبار، باران شدید، ساخت و ساز یا زلزله رخ میده. این قارچ پوستی گربه به طور معمول باعث بیماری سیستمیک میشه، اما ضایعات پوستی شامل توده های غیر التیام شونده، ریزش مو و زخم های چرکی و ترشحیه.
- بلاستومایکوزیس: این عفونت قارچی مشترک بین انسان و دام در درجه اول باعث بیماری تنفسی و عصبی توی گربه ها میشه که مهم ترین اون پنومونیه. بلاستومایسز ها همچنین می تونن مثل توده های پوستی و آبسه در گربه ها به نظر برسن. این بیماری معمولاً به مناطق خاصی در اطراف حوضه رودخانه ها محدود میشه.
- کاندیدیازیس: یه ارگانیسم قارچیه که به طور طبیعی روی پوست گربه یافت میشه. این نوع از قارچ پوستی گربه بیشتر زمانی که سرکوب سیستم ایمنی اتفاق افتاده باشه رخ میده.
- مخمر مالاسزیا: فلور طبیعی پوسته که ممکنه دچار رشد بیش از حد، به ویژه در پوست و گوش بشه. ثانویه به آلرژی، شرایط پوستی و غدد درون ریز و برخی سرطان ها هم در گربه ها میتونه ایجاد بشه. گربه های نژاد رکس مستعد ابتلا به عفونت مالاسزیا هستن.
- اسپوروتریکوز جلدی: یه بیماری قارچی مشترک بین انسان و دامه که ندولها (تودههایی) رو در زیر پوست ایجاد میکنه و زخمهای ترشحی ایجاد میکنه. زخم ترشحی آسیبیه که به پوست و معمولاً بافت مستقیم زیر اون نفوذ می کنه و اغلب ضایعات تونل مانندی رو ایجاد می کنه. ممکنه ضایعات این قارچ پوستی گربه متورم، قرمز یا عفونی باشن و ترشحات خون یا چرک از خودشون داشته باشن.
گربه های نر توی فضای باز اغلب به خاطر افزایش پرسه زدن و قرار گرفتن در معرض خارها و خاک آلوده مبتلا میشن. همچنین این قارچ پوستی گربه ها از طریق دعوا با گربه های دیگه هم منتقل میشه. اسپوروتریکوز می تونه سیستمیک هم بشه و بر روی کبد، ریه ها و استخوان تاثیر بذاره.
- رینوسپوریدیوز: به طور معمول، یه بیماری غشای بینیه. همچنین می تونه پوست گربه رو آلوده کنه و باعث ایجاد گره یا پولیپ با ساقه بشه.
- فئوهایفومایکوزیس: گروهی از عفونتهای قارچیه که باعث ایجاد تودههای پوستی و زخمهای ترشحی در اطراف پنجهها، گوشها و صورت میشه. گاهی اوقات هم می تونه به سیستم عصبی حمله کنه.
- مایستوما: عفونتی که باعث تورم پوست یا بافت شکمی میشه. این قارچها فرصتطلب هستن و اغلب گربهها رو بعد از آسیبهای تروماتیک یا از طریق زخمهای ناشی از جراحی آلوده میکنن.
علائم قارچ پوستی گربه ها
عفونت های قارچی ممکنه سطحی باشن و باعث ریزش مو، قرمزی، پوسته پوسته شدن، افزایش رنگدانه و جوش (لکه های برآمده پوست) بشن. فولیکول های موی عفونی ممکنه به راحتی برداشته بشن، اما عفونت های قارچی شدید تر ندول های زیر پوست، مجاری تخلیه کننده و آبسه ایجاد می کنن. عفونت های باکتریایی ثانویه هم به طور همزمان شایع هستن.
بسیاری از عفونت های قارچی می تونن به بدن حمله کنن و باعث ایجاد یه بیماری سیستمیک بشن که بیشتر ریه ها و سیستم عصبی رو درگیر می کنه. علائم بالینی غیر پوستی عبارتند از:
- تب
- بی حالی
- مشکل تنفسی
- سرفه کردن
- کاهش وزن
- کوری
- تشنج
علل قارچ پوستی گربه ها
قارچ های بیماری زا و غیر بیماری زا معمولا در محیط یافت میشن. گونه های بیماری زا معمولا توی خاک یافت میشن، اما می تونن از طریق مواد آلوده و سایر حیوانات هم پخش بشن. گربهها میتونن از طریق قرار گرفتن در معرض مستقیم، معمولاً از طریق پوستی که یکپارچگیش رو از دست داده و دچار زخم، خراش یا جراحته و همچنین تنفس یا خوردن هاگ، به عفونتهای قارچی مبتلا بشن.
قارچ ها فرصت طلب هستن و از سیستم ایمنی ضعیف میزبان، زخم ها و عفونت های همزمان استفاده می کنن. عفونتهای باکتریایی و عفونتهای قارچی اغلب با هم تشخیص داده میشن، اگرچه تشخیص اینکه کدوم یکی از اونا زودتر به وجود اومده، میتونه دشوار باشه.
در حالی که گربههای داخل خونه ممکنه به عفونتهای قارچی مبتلا بشن، گربههای پرسه زن توی فضای باز بیشتر در معرض عناصر قارچی قرار دارن. برخی از گربهها ممکنه ناقل بدون علامت باشن و علائمی از خودشون نشون ندن، اما میتونن بیماری رو به حیوانات و انسانهای دیگه انتقال بدن.
نژادهای گربه ی مو بلند مثل پرشین و هیمالین بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های قارچی پوست هستن.
دامپزشک ها چجوری عفونت های قارچ پوستی گربه هارو تشخیص میدن؟
دامپزشک ها بر اساس سبک زندگی و علائم بالینی مثل ریزش مو و پوسته پوسته شدن ممکنه به عفونت قارچی پوست مشکوک بشن. اونا ممکنه از انواع آزمایشات برای تشخیص عفونت های قارچی و همچنین سایر بیماری های رایج (مثل عفونت های باکتریایی یا انگلی) که به طور مشابه خودشونو نشون میدن، استفاده کنن.
- خراش های عمیق پوست و سیتولوژی: در حالی که ساختارهای قارچی معمولاً در طول این فرآیند یافت نمیشن، خراش های پوستی و سیتولوژی برای تشخیص همزمان عفونت های باکتریایی و آلودگی کنه ها استفاده میشه. عفونت های مخمری هم معمولاً با سیتولوژی تشخیص داده میشن.
- معاینه با لامپ وود: برخی از انواع قارچها زیر این لامپ به رنگ سبز روشن فلورسانس دیده میشن که معمولاً این قارچ ها همون میکروسپورم کنیس ها هستن. با این حال، ممکنه این تست مثبت کاذب و منفی کاذب هم داشته باشه؛ بنابراین لامپ وود فقط باید به عنوان یه ابزار غربالگری استفاده بشه و نمیتونه به عنوان تشخیص صددرصدی قابل اتکا باشه.
- تریکوگرام: در این آزمایش، یه فولیکول مو و پوسته ها از لبه ضایعه برای مشاهده ساختار های قارچی زیر میکروسکوپ برداشته و ارزیابی میشه.
- کشت درماتوفیت: طی این آزمایش تشخیص دقیق خواهد بود و شامل نمونه برداری از ضایعات پوستی و اجازه دادن به اونا برای رشد بر روی یه محیط کشت به مدت دو تا سه هفته ست. هر گونه رشد برای شناسایی گونه ها ثبت و تجزیه و تحلیل میشه.
- بیوپسی: بیوپسی (برداشتن بافت برای معاینه) ممکنه در زخمها و تودههایی که با جراحی خارج میشن بیشتر استفاده بشه.
- PCR: برخی از آزمایشگاه ها می تونن این آزمایش ها رو برای شناسایی DNA قارچ انجام بدن.
درمان قارچ گربه؛ قارچ پوستی گربه هارو چجوری درمان کنیم؟
برداشتن ندول ها، مجاری تخلیه و آبسه ممکنه روش درمانی ارجح در برخی از انواع عفونت ها باشه. تمام ضایعات جراحی برای تشخیص قطعی باید بیوپسی بشن.
همه بیماریهای همزمان مثل عفونتهای باکتریایی، آلرژیها، هجومهای انگلی یا بیماریهایی که باعث سرکوب سیستم ایمنی میشن باید در صورت لزوم آزمایش و درمان بشن.
ضایعات پوستی شامل پوسته پوسته ها و ریزش مو اغلب با داروهای ضد قارچ خوراکی مثل ایتراکونازول، تربینافین و فلوکونازول درمان میشن. همه ضد قارچ ها در گربه ها بی خطر نیستن، بنابراین مهمه که فقط از داروهایی که دامپزشک گربه شما تجویز کرده استفاده کنین.
این داروها معمولاً درازمدت (بیش از ماه ها) تجویز میشن و به مدت سه تا چهار هفته پس از رفع بیماری و نتیجه گرفتن نیاز به ادامه دادن دارن. زمانی میتونیم ادعا کنیم که قارچ پوستی گربه درمان شده که نه تنها علائم بالینی ناپدید بشن، بلکه دو کشت قارچی هم منفی اعلام بشن. پس نتیجه میگیریم که طول درمان قارچ گربه ها زیاده و نیاز به پیگیری مستمر داره.
همچنین لازمه سایر حیوانات توی خونه هم برای جلوگیری از وضعیت ناقل بدون علامت درمان بشن.
علاوه بر طولانی بودن طول درمان قارچ گربه ها، معمولا بازگشت بیماری هم رایجه و تمیز کردن مواد آلوده توی خونه بسیار مهمه. ملافه ها باید روزانه شسته بشن و باید از تماس گربه با جاهایی که به سختی آلودگی زدایی میشن (مثل فرش) اجتناب بشه. سرپرست های حیوانات خانگی ممکنه مجبور باشن وسایل غیرقابل شستشو مثل درخت گربه یا اسباب بازی ها رو دور بندازن، چون ممکنه منبع دائمی عفونت مجدد باشن.
درمان موضعی ضد قارچ، مثل لایم سولفور یا شامپوهای حاوی مایکونازول در از بین بردن هاگ روی پوشش مو و کاهش شیوع بیماری موثره.
درمان موضعی معمولاً در طول کل فرآیند درمان توصیه میشه.
بهبود و مدیریت قارچ پوستی گربه ها
به طور کلی، پیش آگهی عفونت های قارچی پوست خوب تا عالیه. سرپرست های حیوان خانگی باید در طول درمان منتظر معاینات مجدد متعدد با دامپزشک باشن. گربه ها تا زمانی که علائم بالینی برطرف نشده و دو کشت قارچی منفی نداشته باشن، درمان شده محسوب نمیشن. پس از این، درمان قارچ گربه باید یک ماه دیگه ادامه پیدا کنه.
علل سرکوب سیستم ایمنی از جمله استروئیدها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و بیماری هایی مثل سرطان باید ارزیابی بشن.
اکثر گربه ها با گذشت زمان و درمان به طور کامل از عفونت های قارچی بهبود پیدا میکنن. درمان مداوم و پاکسازی کامل محیطی برای موفقیت پروسه درمان مهمه. عود بیماری شایعه، بنابراین صبر و تعهد به درمان برای سرپرست های حیوانات خانگی که با دامپزشک ها همکاری میکنن بسیار حیاتیه.
سوالات متداول درباره قارچ پوستی گربه ها
در ادامه به چند تا سوال مهم درباره قارچ پوستی گربه ها جواب میدیم.
عفونت قارچی پوست در گربه چجوریه؟
بیشتر اوقات، گربه های مبتلا به عفونت های قارچی پوست دارای ریزش مو، خشکی، پوسته پوسته شدن، قرمزی و افزایش رنگدانه هستن.
آیا میشه از گربه های مبتلا به قارچ، عفونت قارچی گرفت؟
بله، شایع ترین نوع عفونت قارچی در گربه ها به انسان قابل انتقاله.
آیا قارچ گربه به خودی خود از بین میره؟
در حالی که گربههای سالم و دارای سیستم ایمنی سالم میتونن به تنهایی عفونت قارچی رو برطرف کنن، اما ممکنه به ناقلان بدون علامت تبدیل بشن و به گسترش بیماری ادامه بدن. اگه فکر می کنین که گربه شما بیماری قارچی داشته یا داره، مهمه که با دامپزشک صحبت کنین.
گربه ها چجوری به عفونت قارچی مبتلا میشن؟
بیشتر عفونتهای قارچی از خاک، وسایل آلوده یا سایر گربههای آلوده منتقل میشن.
منبع: petmd
دانشجوی دکتری عمومی دانشگاه سمنان